Śmigłowiec Focke-Wulf Fw 61 oblatywany przez Hannę Reitsch
.jpg){kind=link}
Focke-Wulf Fw 190 Würger
Focke-Wulf Flugzeugbau GmbH - niemiecka wytwórnia lotnicza założona w Bremie w 1923 roku przez prof. Heinricha Focke, Georga Wulfa i prof. Wernera Neumanna jako Bremer AG Flugzeugbau. W 1931 roku zakłady zostały połączone z berlińskimi Albatros Flugzeugwerke.
Lata 30.[]
W latach 30. XX wieku zakłady Focke-Wulfa wpisały się w historię lotnictwa m.in. prototypem pierwszego w pełni kontrolowanego w locie śmigłowca Focke-Wulf Fw 61 (rok 1936) oraz bezpośrednim lotem między Berlinem a Nowym Jorkiem wykonanym w 24 godzin i 56 minut samolotem Focke-Wulf Fw 200 Kondor (rok 1938). Fw 190 Würger, zaprojektowany w 1938 roku i produkowany masowo od początku 1941 roku, był jednym z najlepszych myśliwców Luftwaffe przez większość II wojny światowej. Würger osiągał prędkość maksymalną 650 km/h. Samolot ten stale udoskonalano, wśród nich był projekt z 18 cylindrowym silnikiem gwiazdowym BMW 139 chłodzony cieczą.
Flugzeug Werk Posen[]
Dokumenty związane z Flugzeug Werk Posen
Siódmy prototyp Focke-Wulf Ta 154V7 (TE+FK). W Poznaniu powstał i został oblatany egzemplarz modelu Ta 154V9
Odcinek szyjowy fosy w Forcie I Röder, zadaszony dla potrzeb fabryki Focke Wulfa
Powtarzające się bombardowania Bremy w trakcie II Wojny Światowej spowodowały decyzję o przeniesieniu produkcji na tereny okupowanej Polski i wschodnich Niemiec, gdzie wykorzystywano zagranicznych robotników przymusowych, a od 1944 roku także jeńców wojennych.
Od roku 1940 zaczęto więc na terenach Międzynarodowych Targów Poznańskich oraz w kilku poznańskich fortach produkować części do samolotu myśliwskiego FW 190 A-8 Würger (pol. dzierzba). Dostarczano je do montowni na Żegrzu (przekształconej po wojnie w zakłady PZL) [1]. Do przymusowej pracy w poznańskich zakładach przydzielano głównie Polaków.
Praca od wczesnego rana do 19 wieczorem przy borowaniu dziur i spawaniu. W pracy nie wolno rozmawiać ani oddalać się od warsztatu. Każda pomyłka traktowana była jako sabotaż, karana biciem i ciemnicą. Pracowników stanowiła prawie wyłącznie młodzieżPoznanianka Bogumiła Zofia Pawuła-Żabińska, jedna z robotnic
Zakłady w Krzesinach[]
Tropiciele Dziejów - Krzesiny
Tropiciele Dziejów - Krzesiny - historia prototypu Focke-Wulf Ta 154 oraz zakładu w Krzesinach
W roku 1941 rozpoczęto budowę nowoczesnych zakładów wraz z lotniskiem w podpoznańskich wówczas Krzesinach. Produkcja ruszyła tam 1 grudnia 1941 roku. Pod koniec kolejnego roku Flugzeug Werk Posen zyskał znaczną samodzielność jako filia Focke-Wulfa.
Do produkcji i magazynowania części do myśliwców zaadaptowano później także forty I , Ia , II i IIa znajdujące się w pobliżu Krzesin. Przede wszystkim zadaszono fosy (co znacznie ułatwiło ich zdobywanie w roku 1945 przez czerwonoarmistów), tworząc z nich coś w rodzaju hal produkcyjnych. Do obu głównych fortów: I Röder na Starołęce i II Stülpnagel na Żegrzu podciągnięto bocznice kolejowe.
Fabryka w Krzesinach brała także udział w pracach nad prototypowym modelem dwusilnikowego ciężkiego samolotu myśliwskiego Focke-Wulf Ta 154 mającego być odpowiedzią na alianckie „Moskito”. Ta 154V9 (W.Nr. 1540000009/100009, TE+FM) został zbudowany i oblatany 18 kwietnia 1944 roku w fabryce Focke-Wulfa w Poznaniu [2]. Najprawdopodobniej w skutek wadliwego podwozia egzemplarz wyprodukowany w Poznaniu uległ przy lądowaniu całkowitemu zniszczeniu.
9 kwietnia 1944 roku, bombowce z 8. Armii Powietrznej USA przeprowadziły pierwsze z dwóch bombardowań miasta[3]. Celem nalotu były zakłady przemysłu zbrojeniowego, w tym głównie zakłady Focke-Wulfa na terenie Targów jak również węzeł i dworzec kolejowy. Szkody były tak duże, że wstrzymały działalność fabryki na trzy miesiące. Wtedy to Niemcy postanowili rozlokować obiekty zakładów w różnych miejscach na przedpolach Poznania. Produkcja Würgerów została przeniesiona więc w całości na Żegrze oraz do nowopowstałych hal produkcyjnych i montażowych w Krzesinach (wiele wskazuje na to, iż znajdowała się tam również hamownia silników). Właśnie na okres produkcji Fw 190 w poznańskich zakładach przypada rozwój lotniska Krzesiny wykorzystywanego do lotów próbnych nowych samolotów.
Gądki[]
Niemiecki schemat przedstawiający lokalizację zakładów w Gądkach
Drugi nalot sił alianckich z 29 maja 1944 roku skierowany był już na Krzesiny (oznaczonych na mapach wręczonych pilotom jako „Erzesinki”), które były wówczas głównym elementem poznańskiej filii zakładów. Niemcy zakładów w Krzesinach postanowili nie odbudowywać i jeszcze bardziej rozrzucić obiekty zakładów, lokalizując je również w lasach w okolicach Gądek[4].
Produkcję w poznańskich (i podpoznańskich) zakładach Focke-Wulfa kontynuowano do trzeciej dekady stycznia 1945 r. kiedy to w Poznaniu pojawiły się pierwsze patrole Armii Czerwonej.
Pozostałości zakładów[]
Na terenie bazy lotniczej w Krzesinach znajduje się jeszcze forteczne rumowisko przykrywające podziemny magazyn części i podzespołów do myśliwców Focke-Wulf (nazywany niekiedy przed pilotów „bunkrem”). Hangar z czasów II wojny światowej, po gruntownym remoncie służy polskim lotnikom, podobnie zresztą jak kilka innych budynków, gdzie urządzono warsztaty i magazyny. Tylko niewielki lasek liściasty kryje żelbetowy szkielet kolejnej hali produkcyjnej zakładów Focke-Wulf'a z ciągle jeszcze widocznymi śladami po eksplozji amerykańskiej bomby. Niedaleko pozostał również nie zasypany lej po eksplozji innej bomby zrzuconej podczas nalotu z maja 1944 roku.
Focke-Wulf obecnie[]
Od lat 1947-1955 wielu inżynierów z Focke-Wulf pracowało dla Instituto Aerotécnico w Córdobie. Od 1951 roku firma rozpoczęła produkcję szybowców i samolotów bezsilnikowych. W 1961 Focke-Wulf, Weserflug i Hamburger Flugzeugbau połączyły siły w Entwicklungsring Nord (ERNO), by kontynuować rozwój rakiet. Focke-Wulf formalnie połączył się z Weserflug w 1964 roku, tworząc Vereinigte Flugtechnische Werke (VFW), które po kilku dalszych fuzjach jest obecnie częścią European Aeronautic Defence and Space Company (EADS).