Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki
Zajezdnia przy Gajowej
Wczytywanie mapy…
Zajezdnia przy Gajowej - wnętrze
Zajezdnia przy Gajowej - zima

Budynek z 1904 roku, niegdyś zajmowany przez zarząd

Zajezdnia przy Gajowej - wycieczka
Prostownik rtęciowy

Prostownik rtęciowy używany w zajezdni po roku 1924

Gajowa

Zajezdnia tramwajowa przy ulicy Gajowej funkcjonowała w latach 1880-2010, będąc przede wszystkim zapleczem służb technicznych MPK. Znajdowały się tu warsztaty remontowe wagonów i podzespołów tramwajowych, warsztaty mechaniczne, torowe i sieciowe, a także urządzenia decydujące o prawidłowy funkcjonowaniu komunikacji tramwajowej w mieście.

Historia[]

Zajezdnia mieściła się w kwartale ulic GajowaZwierzynieckaKraszewskiego-Sienkiewicza. W tym miejscu powstał w 1848 roku pierwszy w Poznaniu dworzec kolejowy. Znajdowała się tutaj ekspedycja i stacja towarowa kolei. Dworzec pełnił swoją funkcję do 1875 roku. Dwa lata wcześniej otwarto Dworzec Centralny na terenie obecnego Dworca Głównego, co spowodowało stopniową likwidację jeżyckiego dworca. Tory kolejowe rozebrano i wytyczono ulicę Zwierzyniecką, nazwaną na początku Kolejową lub Dworcową. Część terenów po byłym dworcu zajął nowo otwarty Ogród Zoologiczny.

W 1880 roku parcelę na narożniku obecnej ulicy Gajowej i Sienkiewicza kupiło Poznańskie Towarzystwo Kolei Konnej. Wybudowano na tym miejscu budynek mieszkalny dla inspektora zakładowego, stajnię z boksami dla 80 koni, wozownię na 20 wagonów, kuźnię, budynek sanitarny i pompę. W 10 lat później dobudowano kolejny kawałek gruntu.

Elektryfikacja[]

W latach 189798 przeprowadzono elektryfikację poznańskich tramwajów. W związku z czym dobudowano dwie hale, jedną dla wozów silnikowych, drugą dla doczepek, oraz warsztaty. Właścicielem sieci tramwajowych w Poznaniu została Poznańska Kolej Elektryczna, dla jej zarządu zbudowano w 1904, stojący do dziś, budynek. Na parterze znajdowały się biura, a na piętrach mieszkania dla kierownictwa. Jednocześnie przebudowano torowisko na wjeździe od ul. Gajowej i zbudowano trzecią halę zajezdniową. W 1908 roku, zbudowano pomieszczenie dla baterii akumulatorów szczytowych, które służyły do zasilania w energię elektryczną tramwajowej sieci trakcyjnej. W 1913 roku dalej rozbudowano zajezdnię. W 1924 roku zlikwidowano baterię akumulatorów szczytowych, a to dlatego, że miasto przeszło na zasilanie sieci tramwajowej na prąd zmienny wysokiego napięcia. Miejsce dawnych baterii, zajął prostownik rtęciowy. W 1927 roku uruchomiono komunikację autobusową w mieście, a na terenie zajezdni zbudowano garaże dla 16 autobusów.

Lata powojenne[]

Działania wojenne, a zwłaszcza walki o miasto w 1945 roku, nie spowodowały dużych zniszczeń w budynkach zajezdni. W 1952 roku zbudowano od strony ul. Sienkiewicza nowy budynek zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. W 1962 roku dyrekcja MPK przeniosła się do nowoczesnego wieżowca przy zajezdni na ulicy Głogowskiej. W starym budynku pozostała część administracji przedsiębiorstwa. Znaczenie zajezdni przy Gajowej jako węzła komunikacyjnego, zaczęło stopniowo maleć. Budowano nowocześniejsze zajezdnie tramwajowe i autobusowe. Nie mniej jednak stara zajezdnia dalej pełniła ważną funkcję, ale jako centrum szybkiej pomocy przy usuwaniu awarii. Dzięki swojemu dogodnemu położeniu w pobliżu centrum miasta, można szybko dojechać na miejsce awarii i dokonać napraw.

Obecnie[]

5,36001,11945477,Zobacz jak rozbieraja zajezdnie na Gajowej

Rozbiórka zajezdni

Zajezdnia przy Gajowej przestała być eksploatowana po 130 latach od jej uruchomienia.

Los starej zajezdni stanął na początku XXI wieku pod znakiem zapytania, gdyż stanowił dogodną lokalizację pod inwestycję. Teren został w marciu 2008 roku kupiony przez portugalskie konsorcjum REF Eastern Oportunities. Od tego czasu miejski przewoźnik dzierżawił zajezdnię od jej nowego właściciela. Pod koniec 2010 roku termin umowy upłynął. W jej miejscu inwestor - portugalska firma REF Eastern Opportunities - chce wybudować m.in. mieszkania. Ale zabytkowe budynki mają zostać zachowane i zrewitalizowane.

W dniu 28 grudnia 2010 r. o godzinie 6:47 z zajezdni na Gajowej wyjechał ostatni liniowy wagon, Beijnes 3G o numerze taborowym 805[1].

Tabor dotychczas stacjonujący na Gajowej przejęła nowoczesna zajezdnia tramwajowa na Franowie.

W sierpniu 2015 r., w trakcie remontu torowiska na Zwierzynieckiej (od Prusa w stronę Kaponiery), zlikwidowano rozjazdy na wysokości starej zajezdni, tym samym odcinając ją ostatecznie od sieci tramwajowej[2].

Ciekawostki[]

  • Poznańskie tramwaje, w tym zajezdnia przy Gajowej i zamontowane w 1924 prostowniki rtęciowe, były elementem fabuły książki Konrad T. Lewandowskiego „Elektryczne perły”.

Źródła[]

Galeria[]

Advertisement