Wojciech Trąmpczyński (właśc. Stefan Wojciech) - prawnik, polityk, marszałek Sejmu i Senatu.
Był pierwszym marszałkiem Senatu odrodzonej Rzeczypospolitej.
Ukończył studia prawnicze we Wrocławiu, uzyskując w 1881 r. stopień doktora praw. w 1886 r. otworzył w Poznaniu kancelarię adwokacką, później notarialną. Występował w wielu procesach politycznych w obronie Polaków w zaborze pruskim.
W 1901 r. został radnym Poznania, w 1910 r. posłem Sejmu Pruskiego, rok później wszedł do Reichstagu, działając w Związku Ludowo – Narodowym. Angażował się w działalność polskiej konspiracji niepodległościowej i współpracował z Komitetem Narodowym w Paryżu. W listopadzie 1918 r. został przewodniczącym Rady Ludowej Poznania. W czasie Powstania Wielkopolskiego, dnia 8 grudnia 1918 r. wybrano go prezesem Naczelnej Rady Ludowej, później – prezesem Prowincji i Regencji Poznańskiej.
Jako były, polski poseł do Reichstagu został dokooptowany do Sejmu Ustawodawczego i dnia 14 lutego 1919 r. został wybrany jego marszałkiem. Okazał się na tym stanowisku bezstronnym, sprawnym organizatorem. Postawa i doświadczenie Trąmpczyńskiego doprowadziły do uchwalenia nowoczesnych reform, a ich uwieńczeniem była demokratyczna konstytucja z 1921 r. W czasie wojny z bolszewicką Rosją w 1920 r. przewodniczył Obywatelskiemu Komitetowi Obrony Państwa.
W 1922 r. wszedł do Senatu z listy Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej i został wybrany marszałkiem Izby. W latach 1928-1935 był posłem z ramienia Związku Narodowego, później Stronnictwa Narodowego. Po roku 1935 wycofał się z czynnego życia politycznego kraju. W 1939 r. wysiedlony po zakończeniu kampanii wrześniowej z Poznania, okupację spędził w Warszawie. W 1945 r. wrócił do Poznania.
Był żonaty z Antoniną Jankowską.
Pochowany został na cmentarzu Jeżyckim. Później jego prochy zostały ekshumowane i pochowane na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.
W różnych źródłach podawana jest inna data dzienna śmierci polityka: 2 marca[1], 2 września[2] lub 19 października[3]. Najbardziej prawdopodobna jest data 2 września z racji przyjęcia jej przez władze Poznania i umieszczenie na tablicy pamiątkowej na ścianie urzędu wojewódzkiego oraz przyjęcie uchwały przez Senat „w sprawie uczczenia Wojciecha Trąmpczyńskiego” i podanie w niej daty 2 września 1953 r. jako dnia śmierci[4].
Upamiętnienia[]
- Rada Miasta Poznania dla uczczenia jego pamięci jego imieniem nazwała jedną z ulic Osiedla Świerczewo.
- Jedna z sal sejmowych, w Korytarzu Marszałkowskim Sejmu RP, nosi nazwę „Sala im. Wojciecha Trąmpczyńskiego”.
- W dniu 5 września 2013 r. w ścianę urzędu wojewódzkiego wmurowano tablicę pamiątkową upamiętniającą Wojciecha Trąmpczyńskiego.
Galeria[]
Źródła[]
- ↑ Notka biblioteki sejmowej
- ↑ „Kronika Miasta Poznania” nr 1-2/1993, „Przestępczość w Poznaniu”, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1993.
- ↑ Encyklopedia PWN
- ↑ Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 sierpnia 2013 r. w sprawie uczczenia Wojciecha Trąmpczyńskiego