Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego - scena teatralna powstała jako spółka akcyjna Maski Teatr Nowy im. Heleny Modrzejewskiej 13 września 1923 r. Inauguracyjne przedstawienie miało miejsce 14 września.
Reaktywowana w roku 1945 jako prywatne przedsiębiorstwo Zbigniewa Szczerbowskiego. W 1949 roku Teatr przeszedł pod zarząd Dyrekcji Państwowych Teatrów Dramatycznych (mając wspólną dyrekcję z Teatrem Polskim). Scena odzyskała autonomię w roku 1973.
Budynek[]
Budynek przy ulicy Dąbrowskiego 5, w którym mieści się Teatr Nowy, został wzniesiony w latach 1906-1907 przez architektów i jednocześnie właścicieli Hermana Böhmera i Paula Preula. Początkowo znajdowała się w nim sala widowiskowa „Bandolina", która później stała się sceną o charakterze kabaretowym - „Alt-Posen Vergnügungslokal".
Okres międzywojenny[]
Założycielem i pierwszym dyrektorem Teatru (do roku 1934) był Mieczysław Rudkowski. Okres ten to próba łączenia farsy i lekkiej komedii (głównie francuskiej) z ambitniejszym repertuarem.
Sezon 1927/28 to dominacja eksperymentu i awangardy na deskach Teatru Nowego za sprawą przybycia do Poznania aktorów z grupy Redut z Edmundem Wiercińskim na czele. Niskie zainteresowanie widowni spowodowało, że próba ta zakończyła się na tylko jednym sezonie teatralnym.
W latach 30. XX wieku teatr popadł w finansowe tarapaty zakończone zamknięciem sceny w roku 1937.
PRL[]
Tuż po wojnie, jako prywatne przedsiębiorstwo, teatr miał profil rozrywkowo-gwiazdorski. Na jego deskach występowali Ludwik Solski, Mieczysława Ćwiklińska, Józef Węgrzyn.
Lata 1949-1971 to okres braku artystycznej autonomii. W latach 1971-1973 przebudowano budynek Nowego, a scena stała się niezależną instytucją kulturalną pod kierownictwem Izabelli Cywińskiej, która prowadziła scenę nieprzerwanie do roku 1989. Cywińska stworzyła ambitny, artystyczny teatr o wyrazistym obliczu i zintegrowanym zespole aktorskim i współpracowników. Nowy stał się teatrem często zabierającym głos w ważkich sprawach społecznych, jak chociażby rozliczeniowym widowiskiem Oskarżony: czerwiec pięćdziesiątsześć (1981) na podstawie zeznań świadków poznańskich wydarzeń czerwcowych[2]. Ostatnie, 99 przedstawienie, odbyło się w przeddzień wprowadzenia Stanu Wojennego - 12 grudnia 1981 r. Cywińska została aresztowana następnego dnia.
Patron[]
22 lutego 1992 roku podczas próby „Króla Leara” Szekspira na deskach teatru zmarł Tadeusz Łomnicki. Dokładnie w dziesiątą rocznicę jego śmierci Teatr Nowy otrzymał jego imię[3].
Współczesność[]
W latach 1990-2002 dyrektorem sceny był Eugeniusz Korin, który prowadził teatr o bardzo wyrównanym poziomie artystycznym. Od 2003 roku dyrektorem naczelnym i artystycznym poznańskiej sceny jest Janusz Wiśniewski.
Teatr Nowy prezentuje obecnie ponad 500 przedstawień dla około 80 tysięcy widzów w sezonie. Scena jest w czołówce najprężniej działających polskich teatrów repertuarowych. Teatr gra 20 różnych tytułów z polskiej i światowej klasyki oraz współczesnej dramaturgii[4].
W ramach Teatru Nowego działają trzy sceny:
- Scena Duża - dla 365 widzów,
- Scena Nowa (działająca od 1977 roku) - dla 150 widzów,
- Scena Trzecia (działająca od 2005 roku w przestrzeni dawnej stolarni) - dla 78 widzów.
Aktorzy Nowego[]
- Maciej Kozłowski
- Tadeusz Łomnicki
- Aleksander Machalica
- Marian Pogasz
- Wojciech Standełło