Teatr Ósmego Dnia - założony w roku 1964 teatr.
Historia[]
Powstał w 1964 roku, założony przez Tomasza Szymańskiego wraz grupą studentów polonistyki UAM (wśród nich byli m.in.Lech Raczak, Stanisław Barańczak, Marek Kirschke, Waldemar Leiser, Janusz Grot). Nazwy użyczył „Teatrzyk Zielona Gęś” Gałczyńskiego. Zaczynali pod kierunkiem Szymańskiego jako teatr poezji, ale już w drugim roku działalności zrealizował „Lalka” Herberta, a w następnym polską prapremierę „Marata/Sade'a” Petera Weissa. Pierwsza faza pracy teatru nie odbiegała od u działania innych grup studenckich w tym czasie. Istotne zmiany artystyczne wiązały się z objęciem kierownictwa artystycznego teatru w 1968 r. przez Lecha Raczaka, który był współzałożycielem zespołu, do 1975 r. także aktorem, a do 1993 r. reżyserem wszystkich jego przedstawień.
W 1979 roku teatr przestał być zespołem studenckim, od opieki SZSP przeszedł pod zarząd Estrady Poznańskiej i Urzędu Wojewódzkiego, co było wstępem do jego pełnej profesjonalizacji; Raczak został oficjalnym dyrektorem i kierownikiem artystycznym, teatr nadal nie miał własnej sali i podlegał tym samym administracyjnym i milicyjnym represjom. Od 1985 roku część zespołu działa za granicą, część w Polsce (od stanu wojennego teatr występował głównie w kościołach). Od lipca 1986 do lutego 1989 teatr działał wyłącznie za granicą (od 1988 roku w pełnym składzie). Stałą bazę znajduje dzięki pomocy Teatru Nucleo we Włoszech, tworząc wówczas m.in. przedstawienia uliczne prezentowane w całej Europie: „Jeśli pewnego dnia w mieście szczęśliwym...”, „Legenda”, „Powietrzny spacer”, „Mięso”.
W 1990 roku zespół wraca do Polski.
Od 1994 roku Lech Raczak pracuje samodzielnie, dyrektorem artystycznym teatru jest Ewa Wójciak .
Dorobek artystyczny[]
Teatr Ósmego Dnia ma największy dorobek spośród wszystkich teatrów polskiej sceny off-owej. Stworzył około 40 spektakli prezentowanych w wielu krajach Europy, Ameryki i Azji. Jego przedstawienia takie, jak np. Jednym tchem (z 1971 r.), Przecena dla wszystkich (z 1977 r.) i Raport z oblężonego miasta (z 1983 r.) należą do najważniejszych wypowiedzi niezależnej kultury w Polsce. Przedstawienia teatru charakteryzuje tragigroteskowa forma oraz kontrastowe estetyki. Aktorzy Teatru Ósmego Dnia traktują teatr jako narzędzie poznawania i ujawniania prawdy o człowieku oraz jako formę społecznej komunikacji. W ostatnich latach teatr stworzył między innymi serię spektakli plenerowych prezentowanych z sukcesami widzom różnych kultur. Grupa prowadzi w Poznaniu ośrodek teatralny o bogatej działalności edukacyjnej. Teatr Ósmego Dnia otrzymał wiele nagród, m.in. Fringe First w Edynburgu w 1985 r. i nagrodę im. K. Swinarskiego przyznaną przez pismo Teatr w 1994 r. Centrum Sztuki Współczesnej gościło Teatr Ósmego Dnia wielokrotnie.