Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki

Quote3  Nad Wartą zorza, nad Poznaniem wschodzi,

Dla Wielkopolski nowy dzień się rodzi!
Dwudziesty siódmy grudnia Polskę budzi.
(...)
A Orzeł Biały znów w gnieździe swym gości,
Ponad Pałuki, nad Kujawy leci,
Sięga skrzydłami północy,
południa,
Dwudziesty siódmy wolność przyniósł grudnia.

  Quote2
Fragment wiersza „27-my grudnia”[1]
Roman Wilkanowicz nagrobek

Grób Romana Wilkanowicza na Cmentarzu Garnizonowym na poznańskiej Cytadeli

Roman Tadeusz Wilkanowicz (pseud. „Oset”, „Roślinka”) - pisarz, poeta, satyryk, dziennikarz, powstaniec wielkopolski. Dziennikarz „Wielkopolanina”, wydawca pism satyrycznych „Pręgierz” oraz „Hau-Hau”.

Biografia[]

Wilkanowicz, urodzony w rodzinie powstańca styczniowego, już od najmłodszych lat musiał pracować na swoje utrzymanie - jako chłopiec do posyłek i robotnik. W kolejnych latach wędrował po całej środkowej Europie. Osiadł w Poznaniu w roku 1903, gdzie podjął pracę jako robotnik w fabryce maszyn Cegielskiego.

Dzięki poleceniu go przez Władysława Łebińskiego (znanego poznańskiego dziennikarza), znalazł pracę w „Wielkopolaninie”. Dzięki stypendium Kościelskich uzupełnił swoje wykształcenie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po powrocie z Krakowa zaczął na dobre pracę w dziennikarstwie.

I wojna światowa[]

W czasie I wojny światowej został wcielony (jak wielu Wielkopolan) do pruskiej armii. Szybko jednak zdezerterował, w ukryciu pisał teksty przypominające rodakom, że walka z prusakiem jest świętym obowiązkiem, że nadejdzie kres cierpień narodowych. Najmocniej i najgoręcej bolało go, że straszna wojna światowa zmusiła Polaków różnych zaborów do walki przeciw sobie. Swoją poezję z tego okresu publikował na łamach „Kuriera Polskiego”.

Twórczość[]

Wilkanowicz w roku 1913 zaczął wydawać pismo satyryczne „Pręgierz” (reaktywowane w 1928). Po odzyskaniu niepodległości współpracował z „Rzeczpospolitą”, „Przeglądem Porannym”. Był współzałożycielem klubu artystyczno-literackiego „Świt”. Od 1926 roku wydawał dwutygodnik humorystyczny „Hau-Hau”. Działał również w kabarecie „Ździebko”.

W swoich satyrycznych tekstach (publikowanych pod pseudonimami „Oset” i „Roślinka”) uwieczniał ginące zwyczaje i obyczaje poznańskich przedmieść, utrafiając znakomicie w ton chwaliszewskich szczunów, mieszkańców Środki i Zawad („Wianki”, „Chrzciny na Zawadach”, „Karnawał na Chwaliszewie”, „Niedziele Poznańskie” w zbiorkach „Goździem w slip” oraz „Tam i nazod”).

Źródła[]

Advertisement