Poznański Węzeł Komunikacyjny - okolice Dworca Głównego
Poznański Węzeł Kolejowy - jeden z największych węzłów kolejowych w Polsce. To tutaj krzyżują się ważne linie kolejowe z Warszawy do Berlina, a także Wrocław - Szczecin. Poza Poznaniem, największe skrzyżowania kolejowe w Wielkopolsce znajdują się w Pile, Lesznie, Krzyżu i Ostrowie.
Historia kolei w Poznaniu (znajdującego się wtedy na terenie zaboru pruskiego) zaczyna się w latach 40-stych XIX wieku. Z tego okresu pochodzą pierwsze wzmianki (niestety zakończone fiaskiem) o planach budowy kolei łączącej Poznań z Frankfurtem nad Odrą, a dalej z Berlinem. Na owe połączenie przyszło jeszcze trochę poczekać.
Spis treści
Pierwsza linia kolejowa
4 marca 1846 roku powstała spółka akcyjna - Towarzystwo Kolei Żelaznej Starogardzko – Poznańskiej. Kilka dni później - 20 marca tego roku rozpoczęto budowę jednotorowej linii od strony Stargardu. Wybrano to miasto, ponieważ Stargard posiadał już połączenie kolejowe ze Szczecinem. W roku 1847 było już gotowe połączenie do Dobiegniewa, a w czerwcu następnego roku - połączenie z Wronek do Szamotuł. Dokładnie 1 sierpnia 1848 roku ukończona została trasa z Wronek do Krzyża, natomiast w dniu 9 sierpnia linia dotarła z Szamotuł do samego Poznania.
Pierwszy pociąg
Pierwszy pociąg - Polonia - wjechał do Poznania 9 sierpnia 1848 roku, czyli dzień przed oficjalnym otwarcia pierwszej linii kolejowej w Poznaniu.
Pierwszy poznański dworzec kolejowy
Dworzec Jeżyce wraz w wiatą peronową (1863)
Pierwszy poznański dworzec kolejowy powstał w ówczesnej wsi Jeżyce. Pamiątką po tamtych czasach była funkcjonująca do niedawna zajezdnia tramwajowa przy ulicy Gajowa.
Dowiedz się więcej w: Dworzec Jeżycki
Ważne połączenia
- 1851 rok - Poznań uzyskał kolejne ważne połączenie z innymi dużymi miastami – Piłą i Bydgoszczą (przez Krzyż). Dzięki temu drugiemu połączeniu Poznań zyskał połączenie z Gdańskiem - ówcześni mieszkańcy mogli korzystać ze słynnej linii zwana Ostbahn.
- 1856 rok - otwarcie ważnego połączenia z Lesznem i dalej z Wrocławiem.
- 1870 rok - otwarcie ważnej do dziś linii kolei Marchijsko - Poznańskiej, która połączyła Poznań ze Zbąszyniem i dalej z Gubinem.
- lata1872 -1873 - otwarte zostało połączenie do Gniezna (1872). Dzięki temu Poznań zyskał krótsze połączenie z Bydgoszczą, przez Inowrocław. Rok później miasto zyskało połączenie z Toruniem - po zbudowaniu odgałęzienia z Inowrocławia do Torunia.
- 1875 rok - ukończono (grudzień tego roku) odcinek tzw. linii górnośląskiej - ważnej linii łączącej Poznań z Ostrowem Wlkp. i dalej Kluczborkiem. Dzięki temu połączeniu do dnia dzisiejszego Ostrów Wlkp. stał się ważnym węzłem kolejowym i miastem kolejarzy. W chwili obecnej Ostrów posiada własny Zakład Taboru, pod który podlegają także lokomotywownie w Kluczborku i Jarocinie.
- 1879 rok - w połowie maja gotowe było już kolejne ważne połączenie - przez Chodzież do Piły i dalej do Szczecinka.
- lata 1887 -1888 - budowa linii łączącej Poznań z Koninem (co dało podwaliny pod dzisiejszą linię kolejową do Warszawy). W roku 1887 otwarto połączenie do Wrześni - rok później została ona przedłużona do Strzałkowa.
- 1887 rok - powstało połączenie do Międzychodu. Linia ta jest obecnie nieczynna, jedną z pamiątek po niej jest mała parowozownia ze zintegrowaną wieżą wodną w Rokietnicy
- 1905 rok - początek budowy linii do Wągrowca. W tym roku też powstała trasa łącząca Poznań z Janowcem (przez Skoki).
- 1909 rok - wybudowano odcinek łączący Luboń z Grodziskiem Wielkopolskim. Dzięki temu odcinkowi, Poznań zyskał połączenie z Wolsztynem.
- 1921 rok - otwarcie odcinka Strzałkowo - Konin - Kutno, które dzięki istniejącemu połączeniu Kutna z Warszawą, spowodowało, że Poznań zyskał połączenie ze stolicą. Pierwsze pociągi wyjechały na tę trasę jednak dopiero w 1928 roku - z powodu ... wykrytych wad w budowie torowiska. Wcześniej dojazd do stolicy odbywał się zdecydowanie dłuższą trasą przez Ostrów, Kalisz i Łódź.
- od 1964 roku - elektryfikacja linii kolejowych. Jako pierwszą zelektryfikowano linię do Konina i dalej do Warszawy. Najstarsza trasa do Krzyża została zelektryfikowana w 1977 roku, rok później z Krzyża do Szczecina. Linia do Leszna znalazła się "pod prądem" w 1969 roku, a do Wrocławia w 1970 roku. Kolejne lata to zelektryfikowanie linii do Ostrowa i Kluczborka (1974 rok), do Zbąszynka (1979 rok), a najpóźniej, bo dopiero w 1990 stało się to z linią do Piły. Bez elektryfikacji pozostał żelazny szlak do Wolsztyna, a także linia do Wągrowca.
Poznańskie dworce i przystanki kolejowe
<places category="Dworce_Kolejowe" />
Obecnie Poznański Węzeł Komunikacyjny składa się ze stacji Poznań Główny oraz stacji i przystanków osobowych, a także stacji towarowych leżących na terenie miasta bądź w jego najbliższym sąsiedztwie. Na chwilę obecną w skład węzła wchodzą następujące stacje:
- Kiekrz (leżący w granicach Poznania)
- Kobylnica
- Luboń k/Poznania
- Poznań Antoninek
- Poznań Garbary
- Poznań Górczyn
- Poznań Krzesiny
- Poznań Starołęka
- Poznań Wola
- Poznań Wschód
- Swarzędz
- Poznań Franowo (obecnie stacja towarowa)
Ponadto na obszarze węzła zlokalizowane są następujące przystanki osobowe:
- Ligowiec
- Nowa Wieś Poznańska (nieczynny w ruchu osobowym)
- Poznań Dębiec
- Poznań Dębina
- Poznań Junikowo
- Poznań Karolin
- Poznań Kobylepole (nieczynny w ruchu osobowym)
- Poznań Strzeszyn
Oprócz nich na terenie węzła znajdują się także trzy stacje towarowe:
- Koziegłowy
- Poznań Franowo (jedna z największych i najważniejszych stacji w kraju)
- Poznań Piątkowo
Historyczne lub nieużywane dworce, przystanki lub posterunki kolejowe
Kolej normalnotorowa:
- Poznań Brama Warszawska
- Poznań Jeżyce
- Poznań Karolin
- Poznań Malta
- Poznań Piątkowo
- Poznań POD Jeżyce
- Poznań Golęcin
- Poznań Podolany
Kolej wąskotorowa:
- Poznań Franowo - Wąskotorowa
- Poznań Kobylepole - Wąskotorowa
- Poznań Szczepankowo - Wąskotorowa
