Pierwszy pomnik Adama Mickiewicza na ziemiach polskich
Historia powstania pomnika[]
Adam Mickiewicz w Wielkopolsce był bardzo popularny. Wiadomość o śmierci Adama Mickiewicza, który zmarł w 26 listopada 1855 roku w Konstantynopolu, bardzo szybko dotarła do Wielkopolski, w Wielkopolsce przyjęto ją z głębokim żalem. W Poznaniu szybko powstał komitet do uczczenia śmierci poety na czele z Teofilem Mateckim. Komitet zorganizował specjalną uroczystość żałobną ku czci Wieszcza, symboliczny pogrzeb, który odbył się 15 stycznia 1856 roku w kościele św. Marcina. Na uroczystość w Poznaniu przybyły tłumy Wielkopolan, składając hojne datki kwestującym damom. Datki pokryły koszty uroczystości i została nadwyżka. Wówczas Komitet Organizacyjny wpadł na pomysł, aby wystawić Mickiewiczowi pomnik. Wielkopolanie dołożyli pozostałość i w 9 sierpnia 1857 roku pomnik był gotowy. Pomnik wykonał gorący wielbiciel i znajomy Mickiewicza - Władysław Oleszczyński. Cały proces twórczy jest udokumentowany zapiskami Oleszczyńskiego, pierwszy odlew gipsowy został przysłany do Poznania już w 1856 i spotkał się z przychylnym przyjęciem. Po sporach dotyczących materiału, z którego miał być wykonany pomnik, wybrano „conflant” (kamień podobny do marmuru) i Oleszczyński przystąpił do odkuwania pomnika. 9 sierpnia 1857 roku pomnik został ukończony i wysłany koleją do Poznania. Komitet przyjął rzeźbę z entuzjazmem. Kłopot był jednak z odpowiednim miejscem na wyeksponowanie pomnika - okres zaborów ograniczał możliwości. Pomysł aby pomnik stanął przy kościele św. Marcina, też napotykał na opór władz pruskich. Dopiero wystąpienie w parlamencie pruskim Stefana Bendkowskiego, które ośmieszyło decyzję władz prowincjonalnych zmusiło do zmiany stanowiska rządu i księcia-regenta wyrażając zgodę na wystawienie pomnika Wieszcza. 27 grudnia 1858 roku przewodnicy komitetu Teofil Matecki otrzymał od ministra spraw wewnętrznych Flotwella oficjalną zgodę. Odsłonięcie pomnika w ogrodzie przy kościele św. Marcina odbyło się uroczyście 7 maja 1859 roku. Był to pierwszy pomnik Adama Mickiewicza na ziemiach polskich. 1890r. u stóp cokołu umieszczono postacie przedstawiające Wisłę, Wartę i Niemen autorstwa Władysława Marcinkowskiego.
Przebudowa[]
Pod koniec XIX wieku zaczęto dyskutować nad przebudową pomnika. Pomnik, choć pierwszy na ziemiach polskich dość blado wypadał w porównaniu z wielkimi pomnikami poety w innych miastach (Kraków, Warszawa), a także obawy o trwałość materiału powodowy, że wystąpiono o zgodę na przebudowę. O zgodę na przebudowę pomnika wystąpiono w listopadzie 1902 roku i czerwcu 1903 zgodę uzyskano.
Kamienna figura wykuta przez Oleszczyńskiego została zastąpiona odlewem brązowym, a wokół wybudowano okazałą balustradę przyozdobioną dwoma figurami z brązu - dziewczynkę podającą wieszczowi wiązankę kwiatów, druga chłopca trzymającego urnę jako symbol przeszłości. Przebudowy podjął się znany poznański rzeźbiarz Władysław Marcinkowskio, balustradę zaprojektował Roger Sławski. Przebudowę zakończono w październiku 1904 roku, pomnik kamienny wykony przez Oleszczyńskiego został przeniesiony na dziedziniec Poznańska Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Obydwa pomniki przetrwały do 1939 roku, kiedy to zostały zniszczone przez okupanta.
Odtworzenie pomnika[]
Na początku lat 90. przystąpiono do odnawiania dziedzińca Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i wtedy zaczęto mówić o odtworzenia pomnika Mickiewicza. W 139 lat po osłonięciu pomnika autorstwa Oleszczyńskiego w dniu 7 maja 1998 zebrał się komitet odbudowy pomnika Adama Mickiewicza. Rozpoczęła się zbiórka funduszy na ten cel. I w efekcie w 1998 roku pomnik został odsłonięty a odtworzył go rzeźbiarz, profesor Józef Petruk.
Galeria[]
