Plac w latach 80. XIX wieku
Plac Sapieżyński na rysunku Juliusa von Minutoliego (wiek XIX)
Plac na pocztówce z roku 1909
Plac współcześnie
Plac Wielkopolski (dawniej Plac Sapieżyński, niem.'Gerichitsplatz) - plac znajdujący się w centrum Poznania między ulicami Wolnica i 23 Lutego na terenie dawnego przedmieścia Glinki, na północ od Góry Przemysła.
Przynależność[]
Ulica/plac należy[1] do rejonu:
- samorządu lokalnego Stare Miasto;
- Szkoły Podstawowej nr 13 i Szkoły Podstawowej nr 40 oraz Gimnazjum nr 3;
- parafii Świętego Wojciecha;
- obwodu wyborczego okręg I obwód 5;
- obwodu wyborczego do rad osiedli okręg I- Stare Miasto obwód 5;
- komisariatu komisariat Stare Miasto rewir I rejon 7.
Budynki przy placu mają numery: 1-5, 9-11.
Historia[]
W średniowieczu na terenie zajmowanym obecnie przez plac Wielkopolski znajdowały się cegielnie. W XVII i XVIII wieku funkcjonowała tu strzelnica bractwa kurkowego.
Teren obecnego placu nabył w roku 1786 Jan Geisler i otworzył jedną z
pierwszych kawiarni w Poznaniu. Później teren ten odkupili Sapiehowie.
Plac został zagospodarowany ok. roku 1800. Południową część placu zajmował do roku 1876 staw na spiętrzonej Bogdance.
Zbigniew Zakrzewski pisze w swojej książce „Ulicami mojego Poznania” „...Od chwili jego uformowania i zabudowy, w początku zeszłego stulecia, przez blisko półtora wieku nosił nazwę placu Sapieżyńskiego. Jako, że teren ten, w średniowieczu przez cegielnie zajęty, należał do Sapiehów. Na powstałym tuż po roku 1800 placu panował krajobraz zgoła sielankowy. Południową jego część wypełniał staw zamkowy z młynem, rozlewisko przepływającej tędy ku wschodowi, w stronę Warty, rzeczki Bogdanki.. W roku 1876 staw został zasypany i na dużej przestrzeni powstało targowisko, w okresie międzywojennym największe w Poznaniu, zajmujące całe wnętrze placu...”. Staw na krótko przekształcono w kąpielisko, obsadzony drzewami, z odbijającymi się w stawie zamkiem, tworzyły malowniczą całość.W latach 1906-1977 (z dwoma przerwami w latach 1929-1934 oraz 1945-1957) na placu Wielkopolskim znajdowała się pętla tramwajowa. Obecnie jest ona używana jedynie w sytuacjach awaryjnych oraz w trakcie remontów.
Dowiedz się więcej w: Pętla Plac Wielkopolski
Geneza nazwy[]
Dawna nazwa placu (Sapieżyński) wiążę się z nazwiskiem właścicieli tych terenów - rodziną Sapiehów. Nazwa ta przyjęła się już w XIX wieku, a oficjalnie została ustalona w roku 1919.
W roku 1945 nazwę placu zmieniono na obecną.
Współczesność[]
Niemal cała zabudowa na placu (z wyjątkiem budynku Archiwum Państwowego oraz wielkiej kamienicy u szczytu placu) została zniszczona w wyniku II wojny światowej. W latach 1953-1966 dokonano jego odbudowany w stylu modernistycznym zachowując układ placu i budynków. Lekko historyzujące detale w postaci gzymsów i kasetonów miały podkreślać bliskość historycznego centrum Poznania[2].
Obiekty w obrębie placu[]
<places category=Plac Wielkopolski />
- pl. Wielkopolski 9 - Sąd Ziemski i Miejski, obecnie budynek Uniwersytetu Artystycznego
- targowisko
- Archiwum Państwowe
- Kamienica 28 ulica 23 Lutego Jedyną oryginalny budynek przy Placu Wielkopolskima właściwie przy zamykającej go od południa ulicy 23 Lutego (dawniej Friedrichstrasse i Pocztowa) to wielka, neorenesansowa, czteropiętrowa' kamienica nr 28 z początku XX wieku. Front zdobią dwa szerokie wykusze, pomiędzy którymi umieszczono długie balkony. Górną partię tej elewacji zakończono trzema szczytami o renesansowych spływach. Dziś tłem dla kamienicy stał się odbudowany w ostatnich latach Zamek Królewski
Źródła[]
Galeria[]
