Rondo Kaponiera z lotu ptaka
Zachodni przyczółek wiadukt Kaponiera („Ilustracja Wielkopolska”, rok 1919)
Kaponiera na pocztówce z roku 1939
W roku 1973
Rondo Kaponiera w roku 1991
Kaponiera Kolejowa Poznań
Kaponiera (dawniej Rondo Kopernika) - jeden z najważniejszych węzłów komunikacyjnych Poznania znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Święty Marcin, Roosevelta oraz Zwierzynieckiej, element I ramy komunikacyjnej miasta. Pod powierzchnią ronda znajduje się unikatowy relikt fortecznej przeszłości Poznania z XIX wieku.
Forteczna przeszłość[]
W okresie Twierdzy Poznań w miejscu obecnego ronda stała Kaponiera Kolejowa, samodzielny obiekt fortyfikacyjny mający osłaniać ogniem linie kolejowe prowadzące w kierunku Torunia i Stargardu Szczecińskiego.
Po przeniesieniu dworca z Jeżyc w obecne miejsce, tory kolejowe znalazły się na najbliższym przedpolu zachodniej części rdzenia poligonalnego Twierdzy Poznań. Wymusiło to zorganizowanie skrzyżowania torów kolejowych z ciągiem komunikacyjnym wychodzącym z Bramy Berlińskiej.
Kaponierę wzniesiono w roku 1872 pod wiaduktem z drogą wylotową biegnącą od Bramy Berlińskiej w kierunku dworca kolejowego przy ulicy Gajowej. Kaponiera przykryta była nasypem ziemnym i dobrze wtopiona w zachodni nasyp wiaduktu kolejowego, któremu dała nazwę - na ówczesnych planach miasta wiadukt był oznaczony jako Eisenbahn Caponiere.
28 sierpnia 1914 r. (w dziewiętnaście dni od chwili wypowiedzenia przez Niemcy wojny Francji) prezydent policji poznańskiej, zwrócił uwagę, że nazwa Kaponiera jest francuskiego pochodzenia i postulował nową Schlossbrücke (most Zamkowy), co zostało zaakceptowane[1].
Powstała również rampa w kierunku południowym, łącząca wiadukt z dworcem (obecna ulica Dworcowa).
Przeznaczenie Kaponiery - fakty i mity[]
Przeznaczenie Kaponiery na przestrzeni lat ulegało wielu przeinaczeniom. Niektórzy sugerowali, iż była ona prochownią lub magazynem amunicji dla pobliskiej Bramy Berlińskiej. Przede wszystkim prochownia taka nie spełniłaby bardzo surowych wymogów technicznych, a pobliska brama posiadała podręczną prochownię. Istnieje również wersja twierdząca, iż w Kaponierze mieściło się kasyno oficerskie, być może nawet ekskluzywne. Podziemia przyczółka posiadają ślady zbiorników i toalet, ścianki działowe i sufity wskazujące na niemilitarne użytkowanie budowli w wieku XX, po zniesieniu Twierdzy.
Późniejsze przebudowy wiaduktów[]
W roku 1909 zmieniona układ torów pod wiaduktem prowadząc nowy 9-metrowy ukośny wjazd w stronę dworca. Prawdopodobnie w czasie tych prac zamurowano strzelnice, dostawiono nowe przypory przy zewnętrznych ścianach.
W roku 1924 niemalże od podstaw powstał wschodni wiadukt.
Pierwotne wiadukty nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Wraz z budową ronda obiekty te zostały wysadzone.
Budowa ronda Kopernika[]
W latach 1968-1973 dokonano kompletnej przebudowy Kaponiery nadając powstałemu węzłowi komunikacyjnemu nazwę Rondo Mikołaja Kopernika (w 500. rocznicę jego urodzin). W czasie trwania prac saperów przez dwa miesiące (w okresie od 1 sierpnia 1971 do 30 września 1971 roku) wyburzono 3000 m² stałej konstrukcji i wywieziono 2500 ton gruzu. Rondo oficjalnie oddano do użytku w 19 maja 1973 roku, kończąc ostatni etap budowy - tunel podziemny.
Co ciekawe po zmianie nazwy Kaponiery, i po wybudowaniu kilka lat później osiedla Kopernika w Poznaniu znajdowały się w różnych częściach miasta jednocześnie osiedle, ulica i rondo z tym samym patronem.
Pozostałości Kaponiery Kolejowej[]
Rozbiórka dawnej Kaponiery Kolejowej nie była całkowita. Rozebrano jedynie wschodnią jej część, ocalały również przylegające od południa do kaponiery kazamaty o powierzchni 340 m² i kubaturze 920 m³. W okresie II wojny światowej służyły one jako schrony, a po wojnie jako magazyn win Centralnych Piwnic Win Importowanych z ulicy Woźnej.
Współczesność[]
Potrzebujemy twojej pomocy przy edycji tej sekcji. Rozwiń treść i opisy, dodaj linki, wgraj ilustracje.
W roku 1992 władze miasta zmieniły nazwę ronda na używaną powszechnie przez mieszkańców - Rondo Kaponiera, dodatkowo eliminując pomyłki związane z istnieniem ulicy oraz osiedla Kopernika.
Część pomieszczeń pod powierzchnią Ronda Kaponiera zajmuje Muzeum Motoryzacji Automobilklubu Wielkopolski. Większość pomieszczeń znajdujących się obok przejścia podziemnego pozostaje jednak niezagospodarowana, służąc między innymi nietoperzom jako miejsce zimowej hibernacji.
Remont i przebudowa[]
Przebudowa Kaponiery
Kaponiera PIM
W wrześniu 2011 roku[2] ruszyła przebudowa ronda. Pod rondem, w pobliżu pozostałości dawnej Kaponiery Kolejowej, zlokalizowany został przystanek przedłużonego do Dworca Zachodniego Poznańskiego Szybkiego Tramwaju.
W marcu 2015 r. zakończenie robót budowlanych planowano na 31 października[2].
Wg aktualnych planów 15 grudnia 2015 r. na Kaponierę powinny powrócić tramwaje, a odbiory końcowe nastąpić mają 30 września 2016 r.[3] zakończenie całego remontu ma nastąpić 31 sierpnia 2016 r.[4]
Kalendarium[]
Potrzebujemy twojej pomocy przy edycji tej sekcji. Rozwiń treść i opisy, dodaj linki, wgraj ilustracje.
- wrzesień 2011
- początek prac na Kaponierze
- styczeń 2014
- rozpoczęła się rozbiórka Mostu Uniwersyteckiego
- 15-21 listopada 2015
- montaż sieci trakcyjnej w rejonie ronda Kaponiera[5]
- 14 grudnia 2015
- po 4 latach przerwy most Uniwersytecki został udostępniony dla ruchu tramwajowego. Tym samym Kaponiera stała się przejezdna dla bimb we wszystkich kierunkach[6]
- 13 sierpnia 2016
- rondo zostało częściowo otwarte dla ruchu samochodowego w kierunku wschód - zachód[7]
- 31 sierpnia 2016
- koniec prac budowlanych na rondzie[8]
- 3 września 2016
- otwarto przystanki na rondzie[9]
- 22 października 2016
- oddano do użytku poziom -2 gdzie zlokalizowano przystanek, na którym zatrzymują się tramwaje kursujące na przedłużeniu Trasy PST do Dworca Zachodniego[10]
Poszukiwanie operatora[]
W listopadzie 2014 r. ZTM rozpoczął procedurę wyłonienia operatora zmodernizowanego ronda. Zagospodarowany przestrzenią handlowo-usługową zostanie poziom -2, powstanie przystanek tramwajowy na trasie PST, widoczna dla pasażerów będzie zabytkowa Kaponiera Kolejowa i uruchomiony zostanie podziemny parking z 248 miejscami[11]. Postępowanie to zostało odwołane z powodu braku złożonych ofert.
W marcu 2015 r. ZTM opracował i ogłosił całkowicie nową procedurę mającą wyłonić operatora zarządzającego Kaponierą. Została z niej wyłączona zabytkowa Kaponiera Kolejowa[12].
Renowacja fortecznych pozostałości[]
W grudniu 2017 roku zakończyły się prace przy renowacji dawnej Kaponiery Kolejowej. Element dawnej twierdzy poligonalnej został odsłonięty i będzie dobrze widoczny dla wszystkich podróżujących trasą PST[13].
Warto zobaczyć
Potrzebujemy twojej pomocy przy edycji tej sekcji.
Nie dodawaj tutaj obiektów - załóż nową stronę z obiektem, który chcesz dodać i w kategoriach podaj wszystkie ulice przy których się znajduje. Obiekt automatycznie pojawi się pod mapką ulicy.
Komunikat o braku wyników oznacza, że nie ma jeszcze strony obiektu znajdującego się przy danej ulicy.
Galerie[]
Na pocztówkach[]
Filmy[]
Budowa Ronda[]
Przed remontem[]
Współcześnie[]
Źródła[]
- ↑ NAZWY POZNAŃSKICH ULIC w: „Kronika Miasta Poznania” nr 3-4/1984, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1984.
- ↑ 2,0 2,1 Poznańskie Inwestycje Miejskie - Przebudowa węzła komunikacyjnego Rondo Kaponiera – poprawa jakości układu komunikacyjnego
- ↑ naszemiasto.pl - Kaponiera w remoncie jeszcze do sierpnia! Prezydent przeprasza
- ↑ poznan.pl - Kaponiera dwa miesiące przed oddaniem do użytku. Jak wygląda?
- ↑ ztm.poznan.pl - Kaponiera: zmiana tras 10 linii tramwajowych, uruchomienie nowej linii nr 23 i zawieszenie linii nr 19 z uwagi na montaż sieci trakcyjnej w rejonie ronda Kaponiera (15-21 listopada)
- ↑ poznan.pl - Tramwaje 5 i 13 wracają na swoje dawne trasy
- ↑ poznan.pl - Zmiany w organizacji ruchu: rondo Kaponiera, ul. Fredry i ul. Dąbrowskiego
- ↑ poznan.pl - Powrót do normalności
- ↑ ztm.poznan.pl - Od soboty - 3 września pasażerowie będą mogli korzystać z przystanków na rondzie Kaponiera
- ↑ ztm.poznan.pl - Od soboty, 22 października br., tramwaje linii nr 12, 14 i 19 będą zatrzymywać się na przystankach „Rondo Kaponiera” na poziomie -2. W poniedziałek, 24 października, na poziomie -1 otwarty zostanie Punkt Obsługi Klienta ZTM
- ↑ ztm.poznan.pl - Rozpoczęcie procedury mającej wyłonić operatora zarządzającego nową Kaponierą
- ↑ ztm.poznan.pl - Rondo Kaponiera – wybór operatora
- ↑ epoznan.pl - Odsłonięto pozostałości dawnej Kaponiery Kolejowej
| Twierdza Poznań | |
|---|---|
| Twierdza fortowa | |
| Forty główne: |
Fort I • Fort II • Fort III • Fort IV • Fort V • Fort VI • Fort VII • Fort VIII • Fort IX |
| Forty pośrednie: |
Fort Ia • Fort IIa • Fort IIIa • Fort IVa • Fort Va • Fort VIa • Fort VIIa • Fort VIIIa • Fort IXa |
| Hydrotechnika: | |
| Schrony: | |
| Twierdza poligonalna | |
| Forty: |
Bastion Brünneck • Bastion Colomb • Bastion Grolman • Bastion Röder • Bastion Tietzen • Bastion Waldersee • Fort Reformatów • Fort Rocha • Fort Roon • Fort Winiary • Kaponiera Kolejowa • Luneta Katedralna • Reduta Katedralna |
| Hydrotechnika: |
Mała Śluza • Śluza Cybińska • Śluza Grobelna • Śluza Katedralna • Tama Berdychowska • Wielka Śluza |
| Bramy: |
Brama Berlińska • Brama Bydgoska • Brama Cmentarna • Brama Dominikańska • Brama Dębińska • Brama Kaliska • Brama Kolejowa • Brama Królewska • Brama Młyńska • Brama Rycerska • Brama Szelągowska • Brama Warciana • Brama Wildecka • Furta Grobelna |