| Fort IVa | |
| Waldersee II | |
 | |
| Okres powstania: | 1878–1881 |
| Stan obecny: | częściowo zniszczony |
Fort IVa (niem. Waldersee II) - obiekt fortyfikacyjny położony na terenie Wilczego Młyna przy ul. Lechickiej. Jest to jeden z 18 fortów Twierdzy Poznań. Powstał w latach 1887–1890, w pierwszym etapie budowy twierdzy fortowej wraz z 11 innymi fortami. W 1888 roku fort został zmodernizowany i wzmocniony, m.in. rozebrano kaponiery czołowe i zbudowano, odporniejsze na ostrzał, kaponiery rewersowe, które skomunikowano z wnętrzem fortu poterną pod fosą wykorzystującą częściowo fragment korytarza prowadzącego do dawnej, wyburzonej kaponiery prawobarkowej.
W czasie działań wojennych w 1945 roku uszkodzone zostały koszary szyjowe. Po wojnie w latach 1952-1965 fort został wysadzony i częściowo rozebrany. W latach 80. ocalała część koszar była wykorzystywana na cele magazynowe. Około 1990 roku fort był systematycznie zasypywany śmieciami i ziemią z budowy pobliskiego osiedla mimo, iż wpisany już był do rejestru zabytków.
Obecnie[]
W 1997 roku fort przejęli harcerze i wspólnie z PTOP „Salamandra” zabezpieczają podziemia fortu przed niekontrolowaną penetracją i dewastacją. Od tego czasu trwają systematyczne prace nad oczyszczeniem terenu fortu i podziemnych kubatur ze śmieci i gruzu.
| Twierdza Poznań | |
|---|---|
| Twierdza fortowa | |
| Forty główne: |
Fort I • Fort II • Fort III • Fort IV • Fort V • Fort VI • Fort VII • Fort VIII • Fort IX |
| Forty pośrednie: |
Fort Ia • Fort IIa • Fort IIIa • Fort IVa • Fort Va • Fort VIa • Fort VIIa • Fort VIIIa • Fort IXa |
| Hydrotechnika: | |
| Schrony: | |
| Twierdza poligonalna | |
| Forty: |
Bastion Brünneck • Bastion Colomb • Bastion Grolman • Bastion Röder • Bastion Tietzen • Bastion Waldersee • Fort Reformatów • Fort Rocha • Fort Roon • Fort Winiary • Kaponiera Kolejowa • Luneta Katedralna • Reduta Katedralna |
| Hydrotechnika: |
Mała Śluza • Śluza Cybińska • Śluza Grobelna • Śluza Katedralna • Tama Berdychowska • Wielka Śluza |
| Bramy: |
Brama Berlińska • Brama Bydgoska • Brama Cmentarna • Brama Dominikańska • Brama Dębińska • Brama Kaliska • Brama Kolejowa • Brama Królewska • Brama Młyńska • Brama Rycerska • Brama Szelągowska • Brama Warciana • Brama Wildecka • Furta Grobelna |