 Obiekt wpisany do |
Budynek Towarzystwa Budowlanego "Union" zaprojektowany przez Rogera Sławskiego jest jedną z najciekawszych realizacji tego architekta na terenie miasta. Został zbudowany w dwóch etapach: część przy Placu Wolności w latach 1910-1911, część przy ulicy 3 Maja po 1911 roku. Inwestorami byli Wielkopolanie: właściciel ziemski Michał Sokolnicki, bankierzy dr Stanisław Pernaczyński i Marian Kratochwill, lekarz Bronisław Szulczewski oraz sam Roger Sławski.
Architektura[]
Funkcja budynku typowa dla kamienic miejskich czyli dwie pierwsze kondygnacje pomieszczenia biurowe, handlowe i restaurację, wyższe kondygnacje 3 i 4 mieszkania z łazienkami obsługiwane klatkami schodowymi i windą. Budynek na planie dwóch przylegających do siebie pod rozwartym kątem prostokątów, z wyoblonym narożnikiem, z trzema oficynami, z dwoma nieregularnymi dziedzińcami.Podwórze budynku przy Placu Wolności 14 zamykał pawilon wystawowy z przeszklonym dachem,użytkowany jeszcze w okresie międzywojennym przez Salon Stowarzyszenia Artystów Plastyków.
Fasada budynku o lekko falującej linii, urozmaicona niszami balkonów, pilastrami i gzymsami, dekoracja sztukatorska o symbolicznej wymowie zdają się podkreślać rangę budynku wynikającą z położenia i ambicji inwestorów.
Winda[]
W budynku znajduje się stara winda, co do której trwa obecnie procedura wpisu do rejestru zabytków.Urządzenie wyprodukowała w 1903 roku firma Carl Flohr. Winda obsługuje ruch dla pięciu kondygnacji i była dawniej dźwigiem dla służby oraz dostawców. Dźwig jest panoramiczny, kabina wyłożona fornirem z trzech rodzajów drewna, ze śladami dawnych wypełnień masą perłową. Sufit ażurowy. W latach 70 wieku wymieniono jej silnik, panel sterujący i wykładzinę podłogową W razie awarii istnieje możliwość użycia napędu ręcznego - na korbę. Wg. znawcy technologii windowej Jacka Raczkowskiego i Leszka Fidelusa z Urzędu Dozoru Technicznego w Krakowie jest to najprawdopodobniej najstarsza winda działająca w Polsce
Salon[]
Podwórze budynku przy Placu Wolności14 zamykał pawilon wystawowy z przeszklonym dachem,użytkowany jeszcze w okresie międzywojennym przez Salon Stowarzyszenia Artystów Plastyków, potem Instytut Krzewienia Sztuki, później „Klub Szyderców” i po nim 1935 roku „Salon 35”.. W salonie Stowarzyszenia wystawiali swoje dzieła Wanda Boczkowska Chełmońska (córka Józefa Chełmońskiego), Bronisław Bartel, Edward Haupt, Wojciech Kossak, Władysław Marcinkowski, Leon Wyczółkowski i wielu znanych malarzy, grafików, rzeźbiarzy. Coraz mniejsze zainteresowanie, brak zachęty i wsparcia społecznego spowodowało likwidację salonu.. Pomysłodawcą salonu był Zygmunt Mąkowski, który prowadził tu w okresie międzywojennym znaną kawiarnię artystyczną "Pod Kaktusem". Salon był prowadzony od 1932 roku. W kawiarni działał w latach 1932 – 1935 słynny kabaret literacki „Klub Szyderców”. Inicjatorem klubu był niezwykle aktywny w życiu artystycznym Poznania Artur Maria Swinarski dramaturg, poeta i plastyk. Występowali tu Jan Sztaudynger, Juliusz Znaniecki, Jerzy Gerżabek, Kazimierz Pluciński (Pigwa), Gwidon Miklaszewski, wielu innych znanych artystów. Kabaret był jednym z najpopularniejszych, najbardziej rozbudowanych artystycznie i najbardziej kontrowersyjnych kabaretów poznańskich czasów międzywojennych. Gościły tu kabarety z innych miast, a stałym gościem była autorka tekstów Magdalena Samozwaniec. Na ścianach wisiały karykatury znanych mieszkańców Poznania. Właściciel podniósł czynsz i kabaret przestał działać.
Jak pisze Zbigniew Zakrzewski w książce „Ulicami mojego Poznania”
Ostatnim akordem ekspozycji plastycznej przy Placu Wolności pod 14 był Salon 35, dzieło Wacława Taranczewskiego na wskroś awangardowe. Zainaugurowała je wystawa kapistów. W Poznaniu wystąpili wtedy Józef Czapski i Stanisław Szczepański
Źródła[]
Galeria[]
