Brama Berlińska | ||
Berliner Thor | ||
Okres powstania: | 1843-49 | |
Zburzona: | 1901 |
Brama Berlińska (niem. Berliner Thor) - zbudowana w latach 1843-49 była główną bramą Twierdzy Poznań. Znajdowała się w miejscu gdzie obecnie krzyżują się ulice Święty Marcin i Kościuszki, między Zamkiem Cesarskim, a budynkiem Poczty Głównej.
Bramę, uroczyście otwartą 26 sierpnia 1850 roku, cechował styl historyczny, z elementami neogotyku. Zwieńczono ją kamiennym gzymsem oraz pełniącym funkcję dekoracyjną i symboliczną krenelażem, mogącym przywodzić na myśl idee dominacji władz pruskich nad Wielkopolską. Pod względem stylu jej formy zbliżone były do architektury normandzkiej.
Budowla znajdowała się w istotnym, ze względów komunikacyjnych, miejscu - biegła przez nią szosa berlińska, szosa wrocławska, szosa kostrzyńska oraz droga na Buk o charakterze lokalnym. Do roku 1865 brama czynna była tylko w dzień. Przejście przez nią nocą wymagało okazania imiennej karty wydawanej osobom cieszącym się zaufaniem władz.
Problemy komunikacyjne[]
Brama właściwie od początku swego istnienia miała zbyt małą przepustowość. W roku 1865 przeprowadzono liczenie pojazdów i osób przejeżdżających przez Bramę Berlińską. W latach 1867-1869 brama została przekształcona w czwórprzelotową poprzez dodanie czwartej poterny przeznaczonej dla ruchu kołowego. Źródłem intensywnego ruchu były nie tylko wspomniane już szosy, ale również Dworzec Jeżycki i powstały później Dworzec Centralny (w 1861 roku pojazdom zmierzającym na dworzec na Jeżycach nadano priorytet).
Również zaopatrzenie Poznania w żywność opierało się na Bramie Berlińskiej. Zbyt duża liczba ciężkich wozów zaopatrzeniowych spowodowała z czasem ich przekierowanie na inne bramy. Przez bramę przepędzano też tysiącami zwierzęta do rzeźni. Przy Bramie Berlińskiej znajdował się ponadto punkt poboru akcyzy od towarów i zwierząt będącej formą podatku miejskiego, wiązało się to z częstymi próbami przemytu, opisywanymi przez prasę. Ponadto każdego dnia wracające z ćwiczeń trzy bataliony 6. Pułku Grenadierów maszerowały przez bramę czyniąc ją niedostępną dla ruchu przez ok. 10 min.
Dodatkowo w 1880 r. przez bramę poprowadzono, pierwszą w Poznaniu, linię tramwaju konnego łączącą Stary Rynek z dworcem kolejowym.
- Dowiedz się więcej w: Pętla tramwajowa Dworzec Główny
Likwidacja Bramy[]
Z uwagi na negatywny wpływ bramy na komunikację i rozwój miasta zdecydowano się na jej rozbiórkę, którą przeprowadzono w dniach od 18 lipca do 10 października 1901 roku[1], jeszcze przed oficjalną decyzją o zniesieniu twierdzy. W wyniku zniszczenia bramy, ulica Święty Marcin została przedłużona w kierunku zachodnim, stając się później na tym odcinku elementem ringu Dzielnicy Cesarskiej.
Na pocztówce[]
Źródła[]
- ↑ Poznańskie tramwaje w: „Kronika Miasta Poznania” nr 2/1998, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1998.
Twierdza Poznań | |
---|---|
Twierdza fortowa | |
Forty główne: |
Fort I • Fort II • Fort III • Fort IV • Fort V • Fort VI • Fort VII • Fort VIII • Fort IX |
Forty pośrednie: |
Fort Ia • Fort IIa • Fort IIIa • Fort IVa • Fort Va • Fort VIa • Fort VIIa • Fort VIIIa • Fort IXa |
Hydrotechnika: | |
Schrony: | |
Twierdza poligonalna | |
Forty: |
Bastion Brünneck • Bastion Colomb • Bastion Grolman • Bastion Röder • Bastion Tietzen • Bastion Waldersee • Fort Reformatów • Fort Rocha • Fort Roon • Fort Winiary • Kaponiera Kolejowa • Luneta Katedralna • Reduta Katedralna |
Hydrotechnika: |
Mała Śluza • Śluza Cybińska • Śluza Grobelna • Śluza Katedralna • Tama Berdychowska • Wielka Śluza |
Bramy: |
Brama Berlińska • Brama Bydgoska • Brama Cmentarna • Brama Dominikańska • Brama Dębińska • Brama Kaliska • Brama Kolejowa • Brama Królewska • Brama Młyńska • Brama Rycerska • Brama Szelągowska • Brama Warciana • Brama Wildecka • Furta Grobelna |