Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki

« 193819391940 »

W roku 1939 w Poznaniu:

Urodzili się: Andrzej Dłużniewski, Andrzej Nowaczyk, Bogdan Broda, Eugeniusz Kubiak, Ewa Zytkiewicz, Jacek Taylor, Józef Okolski, Józef Robakowski, Klara Bartkowska, Leonard Szymański, Marcin Libicki, Marek Budzyński, Marek Freudenreich, Marian Kędzierski, Piotr Kołodziejczyk (wojskowy), Witold Woyda, Wojciech Góralski, Zbigniew Osiński

Zmarli: Aleksander Kubik, Bronisław Dembiński, Czesław Józef Michałowicz, Edmund Plentzner, Edward von Ropp, Jan Biliński, Jan Nepomucen Stark, Jan Stasiński, Józef Czepczyński, Mieczysław Fibak, Mikołaj Kiedacz, Roman Konkiewicz, Tadeusz Wolniewicz, Telesfor Otmianowski, Wincenty Rusiecki, Władysław Seyda

Urodzeni[]

Zmarli[]

Wydarzenia[]

  • Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego zakończyło działalność
  • 1 stycznia - zlikwidowana została Ubezpieczalnia Krajowa w Poznaniu
  • 4 stycznia - rozpoczął się V zjazd naukowy oficerów służby zdrowia
  • 11 lutego - na Dębcu poświęcono szkołę powszechną nr 49
  • 19 marca
    • uroczyste poświęcenie Domu Żołnierza
    • uroczyste poświęcenie Szkoły Pielęgniarstwa PCK
  • 2 kwietnia - odbył się zjazd Pogotowi Ratunkowych RP
  • 12 kwietnia - odbył się zjazd Mierniczych Przysięgłych RP
  • 20 kwietnia - uroczyste obchody 20-lecia rady miejskiej
  • 7 maja - uroczyste obchody 20-lecia Uniwersytetu Poznańskiego
  • 22-23 maja - uroczystości 20-lecia pułku piechoty Króla Karola II z udziałem ambasadora rumuńskiego i przedstawiciela armii rumuńskiej
  • 20 czerwca - niemiecka Depositenkasse „Am Schloss” zakończyła działalność
  • 8-9 lipca - na Stadionie Miejskim odbyły się 20. Mistrzostwa Polski Seniorów w Lekkoatletyce
  • 20 sierpnia - na bazie Dowództwa Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu sformowano sztab Grupy Operacyjnej „Koło”, któremu podporządkowywano jednostki Armii „Poznań”, w celu koordynacji działań bojowych na poziomie taktycznym
  • 22 sierpnia - mobilizacja alarmowa pułków stacjonujących w Poznaniu
  • w nocy z 24 na 25 sierpnia - wprowadzono obowiązek zaciemniania miasta
  • 27 sierpnia
    • ukazał się ostatni numer „Kupca”
    • Ławicę opuścił 3 pułk lotniczy
  • 28 sierpnia - prezydent miasta wydał zakaz sprzedaży i wydawania napojów alkoholowych
  • 29 sierpnia - banki oraz placówki Powszechnej Kasy Oszczędności ograniczyły wypłaty
  • 30 sierpnia
    • do miasta dotarli pierwsi uchodźcy z rejonów nadgranicznych
    • ogłoszono mobilizację powszechną
    • szef Biura do Spraw Jednostek ON wydał zarządzenie o zreorganizowaniu I i II Poznańskiego Batalionu ON (Batalion ON „Poznań I” i „Poznań II”)
  • 31 sierpnia
    • ograniczono działalność placówek pocztowych
    • przemieszczono samoloty bojowe z Ławicy na lotniska polowe
    • przekształcono Komitet Opieki Zimowej nad Bezrobotnymi w Obywatelski Komitet Samopomocy Społecznej
    • rozpoczęła się ewakuacja urzędów wojskowych z Poznania
  • 1 września
    • miały miejsce 4 bombardowania miasta przez samoloty Luftwaffe
    • na terenie Poznania wprowadzono stan wojenny
  • 1-2 września - niemieckie akcje dywersyjne w mieście
  • 2 września
  • 3 września
    • Poznań opuścił komisaryczny prezydent - Tadeusz Ruge
    • na skutek wyroku polskiego sądu wojennego rozstrzelano 6 niemieckich dywersantów
    • na wszystkich poznańskich targowiskach wprowadzono zakaz odbywania targów małych
  • 3/4 września - o północy zamilkła poznańska rozgłośnia Polskiego Radia po odegraniu hymnu narodowego
  • 4 września
  • 5 września
    • nad ranem Wojsko Polskie zgodnie z założeniem Sztabu Głównego opuściło Poznań
    • wycofujące się wojsko zgodnie z otrzymanym rozkazem wysadziło kolejno mosty: Chwaliszewski, Tamę Garbarską, Starołęcki, Chrobrego, Św. Rocha, Cybiński oraz most na Szelągu - efektem tych działań było zerwanie kabli energetycznych, a część Poznania została pozbawiona dopływu energii elektrycznej oraz wody
    • Cyryl Ratajski objął stanowisko Prezydenta Poznania po ewakuacji administracji i urzędów
    • Jan Skotarek został komendantem Straży Obywatelskiej
  • 7 września
    • Cyryl Ratajski objął obowiązki wojewody
    • Cyryl Ratajski wprowadził zakaz sprzedaży napojów alkoholowych - zakaz nie dotyczył piwa
    • wprowadzono godzinę policyjną (22:00 - 5:00)
  • 8 września
    • w ratuszu odbyło się zebranie restauratorów i właścicieli kawiarń oraz kupców branży spożywczej poświęcone sprawom aprowizacji miasta
    • z polecenia prezydenta miasta Cyryla Ratajskiego ukonstytuował się Zarząd Okręgu Polskiego Czerwonego Krzyża
  • 10 września
    • Archiwum Państwowe zostało przejęte przez niemieckie władze okupacyjne i przemianowane na Archiwum Rzeszy dla Kraju Warty w Poznaniu (Reichsarchiv Wartheland Posen)
    • do Poznania dotarł czternastoosobowy patrol niemiecki w celu przeprowadzenia zwiadu; w ciągu dnia - po potwierdzeniu, że w Poznaniu rzeczywiście nie ma wojska - do miasta dotarło więcej żołnierzy niemieckich, m.in. major von Saher, który objął dowództwo jako najstarszy stopniem i rozkazał wywiesić na ratuszu czerwoną flagę z czarną swastyką w białym kole
    • jako zastępca prezydenta został mianowany przez Niemców Fritz Pfeiffer
    • ukazał się ostatni numer „Kuriera Poznańskiego”, „Dziennika Poznańskiego” i „Przewodnika Katolickiego”
    • w dzienniku „Posener Tageblatt” ukazało się (z datą 11 września) obwieszczenie generała Scheckendorffa informujące mieszkańców Poznania o zajęciu miasta przez Niemcy wraz z pierwszymi zarządzeniami nowych władz
    • komendant Straży Obywatelskiej wydał Rozkaz nr 3 zabraniający członkom Straży strzelać do Niemców zajmujących miasto
    • wprowadzono obowiązek zaciemniania miasta i ulic od godziny 22:00
  • 11 września
    • utworzono niemiecki zarząd wojskowy dla okręgu poznańskiego
    • w ratuszu zgromadzono pierwszych 25 zakładników spośród mieszkańców Poznania
    • pierwsze obwieszczenie władz hitlerowskich skierowane do ludności miasta
    • do miasta przybył oddział III grupy operacyjnej nazistowskiej policji bezpieczeństwa
    • do celów policyjnych niemieckie władze wojskowe zajęły gmach Collegium Medicum
    • wznowiono wydawanie niemieckiego dziennika „Posener Tageblatt”
  • 12 września
    • niemieckie władze wojskowe oficjalnie przejęły miasto Poznań
    • rozwiązano Straż Obywatelską
    • wkroczenie oddziału SS z Einsatzgruppe VI
    • władze niemieckie przejęły i opieczętowały lokale redakcji „Przewodnika Katolickiego”
  • 13 września
    • do Poznania przyjechał Arthur Greiser oraz nowo mianowany prezydent policji SS-Brigadeführer Erasm von Malsen-Ponickau
    • Adam Poszwiński został oficjalnie zatwierdzony przez okupacyjne władze jako pośrednik w kontaktach między Polakami a Niemcami
    • na łamach „Posener Tageblatt” wezwano wszystkich Niemców do wywieszenia flag narodowych jako wyrazu radości z uwolnienia Poznania spod polskiego panowania
    • policja niemiecka dokonała pierwszego przeglądu publikacji w czynnych księgarniach i dokonała konfiskaty książek antyniemieckich i antyhitlerowskich
  • 14 września
    • Cyryl Ratajski ustąpił z funkcji prezydenta miasta; Gerhard Scheffler został mianowany komisarycznym nadburmistrzem, a Otto Mann burmistrzem komisarycznym Poznania; Niemcy przejęli całą władzę w mieście
    • Arthur Greiser wydał zarządzenie (opublikowane 16 września) wprowadzające zakaz samowolnego podnoszenia cen za towary i opłaty za usługi
    • wydano rozporządzenie Arthura Greisera o obrocie pieniężnym (opublikowane 16 września) określające m.in. kurs przeliczeniowy złotego do marki niemieckiej (2:1), limit wypłat gotówki na osobę i na tydzień (100 złotych lub 50 marek) oraz sposób postępowania z nadwyżkami gotówki ponad dopuszczalny limit
    • niemiecka policja bezpieczeństwa zamknęła lokale służbowe oraz skonfiskowała akta polskich związków zawodowych
    • zniesiono obowiązujące od 11 września zarządzenie zakazujące otwierania okien w domach i ruchu pojazdów w mieście
    • nieznane osoby oddały - po raz pierwszy podczas okupacji - strzały do niemieckiego żołnierza
    • wznowił działalność istniejący przed wojną Landesgenossenschaftsbank Posen
  • 15 września
    • policja bezpieczeństwa zajęła i opieczętowała lokale 14 polskich związków i stowarzyszeń katolickich, polskich organizacji politycznych i związków zawodowych, dziennika „Kurier Poznański” oraz 7 polskich związków żeglarskich
    • policja bezpieczeństwa dokonała przeglądu książek w bibliotekach i skonfiskowała część polskich księgozbiorów oraz skonfiskowała liczącą około tysiąca książek bibliotekę żydowską
    • przybył niemiecki pełnomocnik ds. wymiaru sprawiedliwości - Helmut Froböss
    • wprowadzono godzinę policyjną (19.00-6.00)
    • przywrócono ruch tramwajowy
    • rozwiązano Straż Obywatelską
    • wydano rozporządzenie Arthura Greisera dla instytucji kredytowych (opublikowane 16 września) określające czynności nadzoru bankowego nad instytucjami bankowymi
    • rozpoczęły działalność: okręgowy urząd propagandy (Gaupropagandaamt), Narodowosocjalistyczna Partia Niemieckich Robotników (NSDAP) oraz urząd pracy (Arbeitsamt)
    • niemiecka służba bezpieczeństwa przystąpiła do organizowania wśród ludności niemieckiej sieci konfidentów
    • zaprzestały działalności wszystkie polskie kasy oszczędności
    • wznowił działalność bank Kreditverein
  • 16 września
    • opublikowano wezwanie prezydenta policji nakazujące przedstawienie w dniach 16 i 17 września wszystkich pojazdów zmotoryzowanych (samochodów osobowych, ciężarowych i motocykli), w godzinach od 9 do 13 i od 15 do 17 w garażach „Polski Fiat” przy ul. Bukowskiej naprzeciw koszar, pod groźbą surowej kary w przypadku nieprzestrzegania tego zarządzenia
    • wszystkim niemieckim chłopcom i dziewczętom w wieku od 10 do 18 lat przebywającym w Poznaniu nakazano w dniu 17 września zjawić się w kościele św. Pawła
    • komisarz miasta wprowadził w podległych mu urzędach jako obowiązujący język niemiecki,
    • Kolej Rzeszy przejęła na własność cały majątek Polskich Kolei Państwowych
    • władze okupacyjne zakazały szkołom żydowskim wznawiania działalności
    • urząd miasta przejął tymczasowo polskie kasy oszczędności
    • rozpoczęły się powroty do miasta Polaków, którzy je opuścili w pierwszych dniach wojny
    • powstała placówka Narodowosocjalistycznej Opieki Społecznej (Nationalsozialistische Volksvohlfahrt - NSV)
    • w zarządzie cywilny rozpoczął działalność wydział ceł
    • Arthur Greiser zarządził codzienne kursowanie samolotu w obydwu kierunkach na linii Poznań-Berlin w celu przewożenia poczty kurierskiej
  • 17 września
    • zarządzono usunięcie wszystkich polskich napisów i herbów z miejsc publicznych
    • ukazał się dodatek nadzwyczajny dziennika „Posener Tageblatt” informujący o wkroczeniu wojsk radzieckich na wschodnie obszary Polski
    • wprowadzono niemieckie prawo dewizowe
    • we wszystkich kościołach protestanckich odbyły się msze dziękczynne za wyzwolenie Poznania spod polskiego panowania
  • 18 września
    • do miasta przybyło ok. 4 tys. zwolnionych przez Wehrmacht polskich jeńców wojennych
    • komisarz miasta zobowiązał do meldowania się wszystkie osoby, które w pierwszych dniach września opuściły miasto, a obecnie do niego powróciły
    • władze niemieckie zlikwidowały polską Izbę Przemysłowo-Handlową i utworzyły w jej miejsce analogiczną instytucję niemiecką (Industrie- und Handelskammer)
    • zarządzono zorganizowanie policji pomocniczej, rekrutującej się spośród Niemców zamieszkałych w Polsce przed wybuchem wojny
    • władze powierzyły SS-Obersturmführerowi Hermanowi Löfflerowi opracowanie planu „zabezpieczenia” polskich dóbr kulturalnych w Poznaniu i Gnieźnie
  • 19 września
    • niemiecki Komisarz Miasta Poznania wydał zarządzenie nakazujące rejestrację wszystkich uchodźców z terenów zajętych przez wojska niemieckie, którzy schronili się w Poznaniu
    • młodzież polska wymalowała swastyki na niektórych domach zamieszkałych przez Niemców
    • komendantura wojskowa miasta wezwała ludność do oddawania koców dla potrzeb przebywających w szpitalach rannych niemieckich żołnierzy
    • władze miejskie zezwoliły na wznowienie sprzedaży piwa w lokalach i na wynos
    • pojawiły się pierwsze kolejki klientów przed sklepami spożywczymi
  • 20 września
    • dowódca okręgu wojskowego powołał Sondergericht - sąd specjalny
    • wprowadzono nakaz posługiwania się językiem niemieckim w szkołach
    • komisarz miasta wystosował pismo do Budownictwa Naziemnego o usunięcie orła polskiego z wieży Ratusza
    • na podstawie nieopublikowanego zarządzenia Greisera rozwiązano wszystkie polskie stowarzyszenia i organizacje, a ich majątek skonfiskowano
    • wznowiła działanie istniejąca przed wojną w Poznaniu filia Danizger Privat-Actien-Bank
  • 21 września
    • pierwsze skazanie na śmierć Polaka w Poznaniu (ekspedienta Leszka Kwaczewskiego, za nielegalne posiadanie broni)
    • z wieży ratusza zdjęto polskiego orła
    • odbyło się pierwsze pod okupacją posiedzenie Rady Uniwersytetu Poznańskiego
    • władze niemieckie zamknęły działalność Uniwersytetu Poznańskiego bezpośredni po posiedzeniu Rady
    • odbyła się pierwsza publiczna manifestacja hitlerowska
    • Arthur Greiser przejął kierownictwo cywilne w mieście
    • dowódca poznańskiego okręgu wojskowego wydał rozkaz o braniu polskich zakładników we wszystkich miejscowościach, w których stacjonują żołnierze Wehrmachtu
    • do miasta wróciła grupa Niemców internowanych przez polskie władze w dniu 1 września
    • ukazał się pierwszy numer „Feldblatt Posen” (Poznańskiej Gazety Polowej)
  • 22 września
    • prezydent policji wydał zarządzenie o zamknięciu z dniem 26 września wszystkich polskich sklepów włókienniczych
    • zarząd cywilny przejął polską Izbę Rolniczą i natychmiast przekształcił ją w analogiczną placówkę niemiecką - Landwirtschaftskammer
    • władze niemieckie zlikwidowały polską Izbę Notarialną i utworzyły w jej miejsce niemiecką - Notarialkammer
    • Greiser wydał zarządzenie zakazujące handlu złotem
    • administracja niemiecka ustaliła maksymalne ceny na mięso, przetwory mięsne i mleczne oraz na żywe zwierzęta hodowlane
  • 23 września
    • na murach Poznania pojawił się pierwszy hitlerowski plakat w kolorze czerwonym informujący o rozstrzelaniu w dniu bieżącym za posiadanie broni ekspedienta Leszka Kwaczewskiego
    • zarządzeniem niemieckiego komisarza miasta rozpoczęto zmianę „napisów i określeń na domach” z polskich na niemieckie - termin zakończenia akcji określono na 27 września
    • Gestapo zlikwidowało poznańską rezydencję Jezuitów
  • 24 września
    • odbyło się niemieckie nabożeństwo dziękczynne w kościele oo. Franciszkanów za uwolnienie miasta spod polskiego panowania
    • działalność w Poznaniu rozpoczęły niemieckie kina, wyświetlając filmy „Westwall” i „Belami”
    • działanie rozpoczęła Dyrekcja Kolei Rzeczy w Poznaniu - nominację na jej dyrektora otrzymał dr Sarter
    • Niemcy zarządzili konfiskatę wszystkich zapasów drewna znajdującego się w tartakach i przedsiębiorstwach handlowych
    • do Poznania przybył przedstawiciel Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie
  • 25 września
    • Arthur Greiser wydał nakaz konfiskowania zapasów mięsa, owoców i jarzyn zarówno u wytwórców, jak i u sprzedawców oraz ustalił sposób obrotu produktami mleczarskimi
    • władze miejskie nałożyły na wszystkie polskie przedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe obowiązek zgłoszenia do 27 września wszystkich posiadanych w dniu 25 września zapasów surowców, półproduktów i wyrobów gotowych
    • nadburmistrze wezwał wszystkich mieszkańców do ponownego zameldowania się w urzędzie ewidencji ludności
    • rozkaz szefa zarządu cywilnego w Poznaniu zezwalał na odprawianie publicznych nabożeństw dla Polaków jedynie w niedziele w godzinach od 9 do 11
    • szef zarządu cywilnego zarządził otwarcie z dniem 2 października wszystkich niemieckich szkół powszechnych
    • wznowiła działalność niemiecka Depositenkasse „Am Schloss”
  • 26 września
    • polska młodzież zerwała na Wildzie tablice z niemieckimi nazwami ulic
    • Organizacja Todta otrzymała rozkaz odbudowania zniszczonych w Poznaniu mostów
  • 27 września
    • utworzono konspiracyjną Polską Organizację Wojskową z Marianem Winiewiczem („Doktorem”) na czele
    • po przerwie spowodowanej działaniami wojennymi Zakłady H. Cegielskiego wznowiły produkcję
    • do Zbąszynia ruszył pierwszy po zakończeniu działań wojennych pociąg towarowy
  • 28 września
    • władze niemieckie przejęły znaną przed wojną cukiernię Dobskiego i nadały jej nazwę „Konditorei am Schloss” (Cukiernia przy Zamku)
    • nadburmistrz miasta zarządził opuszczenie Poznania w dniach od 1 do 5 października przez wszystkie osoby posiadające miejsce stałego zamieszkania w innych miejscowościach
    • szef zarządu cywilnego wydał zarządzenie o ponownym zbadaniu i ewentualnych uchyleniu rzeczowych czynności pranych z okresu od 1 października 1918 r. do 31 grudnia 1938 r., i jednocześnie uznał za bezskuteczne rzeczowe czynności prawne z okresu od 1 stycznia do 30 września 1939 r.
  • 29 września
    • Greiser polecił nadburmistrzowi i prezydentowi policji sporządzenie tajnych wykazów polskiej inteligencji
    • władze miejskie upoważniły oddział NSV w Poznaniu do przejęcia z żydowskich sklepów łatwo psujących się towarów
    • do Poznania przyjechał z wizytą Hans Frank
  • 30 września
    • utworzono poznańską placówkę niemieckiego kontrwywiadu (Abwehrstelle Posen) przy ul. Zwierzynieckiej 34
    • komendant wojskowy Poznania wydał rozkaz natychmiastowego ujęcia znajdujących się na ulicach miasta rozbrojonych polskich żołnierzy i odtransportowania ich do obozu jenieckiego w Biedrusku
    • Gestapo powiadomiło wieczorem zakon franciszkanów o mającym nastąpić następnego dnia internowaniu jego członków narodowości polskiej
    • władze administracyjne zarekwirowały wszystkie rezerwowe zapasy konserw mięsnych, warzywnych i owocowych
    • rozpoczęła się akcja przejmowania przez niemieckie organizacje rzemieślnicze mienia i lokali polskich cechów
    • Izba Aptekarska nałożyła na wszystkie apteki w Poznaniu obowiązek posiadania niemieckiej nazwy
    • komisaryczny nadburmistrz zarządził obsługiwanie w urzędach Niemców przed Polakami
  • na przełomie września i października powstała organizacja konspiracyjna, która przyjęła nazwę „Ojczyzna”
  • październik
    • we wspólnym grobie na cmentarzu św. Pawła pochowano zabitych pod Kutnem volksdeutschów
    • na początku miesiąca powstała konspiracyjna organizacja Polskie Wojsko Ochotnicze
    • utworzono Polską Organizację Zbrojną
    • Stronnictwo Narodowe wznowiło działalność w konspiracji
    • niektórzy przedwojenni działacze organizacji charytatywnych podjęli konspiracyjną akcję pomocy społecznej dla najbiedniejszych
    • do końca miesiąca zburzono wszystkie polskie pomniki i usunięto tablice pamiątkowe
    • władze miejskie przejęły formalnie wszystkie szpitale i obsadziły w nich funkcje kierownicze lekarzami i urzędnikami narodowości niemieckiej
    • urząd pracy deportował pierwszą większą grupę Polaków na roboty w Rzeszy
  • 1 października
    • szef zarządu cywilnego zarządził organizowanie w każdy wtorek i piątek tygodnia targów zwierzęcych
    • w Seminarium Duchownym na Ostrowie Tumskim zainaugurowano rok akademicki 1939/1940
  • 2 października
    • wydano zarządzenie o konfiskacie aparatów radiowych znajdujących się w rękach polskiej ludności
    • odsłonięto tablicę poświęconą Paulowi von Hindenburgowi na jego domu rodzinnym przy ul. Podgórnej 7
    • utworzona została Kasa Kredytowa Rzeszy (Reichskreditkasse)
    • szef zarządu cywilnego wydał zarządzenie o utworzeniu niemieckich urzędów finansowych
    • uruchomiono pierwsze podczas wojny bezpośrednie połączenie kolejowe Poznania z Berlinem
    • rozpoczęła się nauka w niemieckich szkołach powszechnych i średnich
  • 3 października
    • utworzono więzienie w Forcie VII i osadzono w nim pierwszych więźniów
    • zarządzono areszt domowy wobec biskupa sufragana W. Dymka
    • ukazały się wytyczne szefa zarządu cywilnego dotyczące podjęcia przygotowań do przeprowadzenia w najbliższych dniach akcji represyjnej przeciwko członkom Komunistycznej Partii Polski, Polskiej Partii Socjalistycznej i polskich socjalistycznych związków zawodowych
    • VI Grupa Operacyjna SS przeprowadziła rewizję w Seminarium Duchownym
    • wznowiło działalność biuro Elektrizitäts-Aktien-Gesellschaft z Gdańska
  • 4 października
    • ogłoszono zakaz noszenia wszelkich polskich mundurów
    • zamknięto katedrę i zmieniono ją w magazyn
    • policja zajęła pomieszczenia Kurii Metropolitalnej, Sądu Duchownego i Archiwum Archidiecezjalnego
    • komisaryczny burmistrz zakazał regulowania rachunków wystawionych w języku polskim
    • nadburmistrz nakazał natychmiastowe usunięcie w podległych mu urzędach wszystkich napisów w języku polskim
    • administracja miejska wezwała ludność do zapłacenia do dnia 15 października 1939 r. wszystkich zaległych podatków
  • 5 października
    • SS-Gruppenführer Wilhelm Koppe został mianowany wyższym dowódcą SS i policji w Kraju Warty
    • opublikowano ogłoszenie nakazujące rolnikom w promieniu 12 kilometrów od Poznania, oddanie wszystkich koni poza jednym przypisanym właścicielowi
    • wprowadzono godzinę policyjną obowiązującą od dnia 6 października od godziny 19:30 do 06:00 oraz uchylono nakaz zaciemniania mieszkań
    • komendant wojskowy Poznania zarządził ujęcie wszystkich przebywających w mieście polskich uchodźców i umieszczenie ich w obozie zlokalizowanym w gmachu szkoły powszechnej przy ul. Berwińskiego 2/3
    • rozpoczęły działalność niemiecki sąd lokalny i sąd krajowy oraz prokuratura
  • 6 października - zamknięto katolickie Arcybiskupie Seminarium Duchowne
  • 7 października
    • dr Alfred Lattermann został kuratorem Biblioteki Uniwersyteckiej
    • powstała niemiecka Miejska Kasa Oszczędności, która przejęła mienie analogicznej polskiej instytucji istniejącej do 10 września
  • 8 października - wydano dekret A. Hitlera o wcieleniu zachodnich ziem Polski do Rzeszy (miał obowiązywać od 1 listopada, ostatecznie od 26 października)
  • 9 października
    • Wehrmacht przekazał Fort VII niemieckiej Policji Bezpieczeństwa
    • Gestapo aresztowało ks. Gustawa Manitiusa i osadziło go w Forcie VII
    • Arthur Greiser podjął decyzję o otwieraniu (w miarę możliwości kadrowych i lokalowych) odrębnych szkół dla polskich dzieci z niemieckim językiem wykładowym
  • 10 października
    • w Forcie VII zaczął działać obóz koncentracyjny
    • komisaryczny nadburmistrz zarządził obowiązkowe meldowanie się wszystkich byłych polskich wojskowych w każdą niedzielę w urzędzie ruchu ludności
    • Greiser wydał zarządzenie, na podstawie którego ludności polskiej nie wolno było bez zgody urzędu pracy podejmować zatrudnienia, rozwiązywać stosunku pracy, opuszczać obwodu urzędu pracy kompetentnego dla miejsca zamieszkania
    • na polecenie Greisera skonfiskowano (pod pretekstem udziału w rozwijaniu antyniemieckiej propagandy) drukarnie Św. Wojciecha, „Kuriera Poznańskiego ” i „Dziennika Poznańskiego
    • nadburmistrz zarządził obowiązkową rejestrację wszystkich nieruchomości
    • przybył przywódca hitlerowskiego związku zawodowego, nazwanego Niemieckim Frontem Pracy, dr. Robert Ley
    • rozpoczęto aresztowania członków konspiracyjnej grupy Przysposobienie Wojskowe
  • 11 października
    • do Fortu VII przybył transport ponad 20 więźniów z Kościana
    • za „ciężką zdradę stanu” rozstrzelano 3 mieszkańców Swarzędza
    • przybył szef policji porządkowej w Rzeszy gen. Kurt Daluege
  • 12 października
    • niemieckie władze zawłaszczyły mienie redakcji „Przewodnik Katolicki”
    • niemieckie władz zawłaszczyły kilka polskich sklepów handlowych
    • w wielu publicznych miejscach pojawiły się plakaty ilustrujące pożogę wojenną z napisem „Anglio! twoje dzieło”
  • 13 października
    • dowódca wojskowy okręgu poznańskiego wydał zarządzenie, na mocy którego wszyscy Polacy utracili uprawnienia wypływające z tytułu pełnienia przez nich w przeszłości funkcji urzędnika państwowego
    • nadburmistrz zarządził rejestrację wszystkich wynajmowanych umeblowanych pokoi oraz obowiązkowe prowadzenie przez właścicieli ksiąg meldunkowych
  • 14 października
    • Greiser wyraził zgodę na zaciągniecie przez miasto pożyczki w wysokości miliona marek
    • utworzono centralny urząd do spraw grobów pomordowanych Niemców etnicznych
  • 15 października
    • zawiązała się konspiracyjna grupa farmaceutów, która miała na celu przechowywanie jak największej ilości lekarstw dla ludności polskiej
    • powstała Wielkopolska Organizacja Zbrojna
    • dowódca policji porządkowej zakazał wspólnego zatrudniania członków Służby Pracy Rzeszy i żołnierzy niemieckich z polskimi jeńcami wojennymi i grupami polskich robotników cywilnych
  • 16 października - władze okupacyjne ogłosiły pierwszą w mieście publiczną zbiórkę surowców wtórnych
  • 17 października
    • władze niemieckie wydały zarządzenie o obowiązku zameldowanie się w dniu 18 października wszystkich byłych policjantów w odpowiednim dla nich terytorialnie komisariacie niemieckiej policji
    • nadburmistrz zażądał dostarczenia mu nazwisk polskich urzędników zajmujących się przed wojną sprawami policyjnymi
    • Arthur Greiser wprowadził obowiązek posiadania przez każdego Polaka stale przy sobie wystawionego przez pracodawcę zaświadczenia w języku niemieckim o trwaniu stosunku pracy
    • Organizacja Todta rozpoczęła odbudowę zniszczonych mostów
  • 18 października
    • wojsko i policja zorganizowały łapanki na młodych Polaków w celu wykrycia zbiegłych jeńców wojennych
    • zakazano ludności polskiej i żydowskiej posiadania odbiorników radiowych
    • Niemcy rozpoczęli rozbiórkę Pomnika Wdzięczności (Najświętszego Serca Pana Jezusa)
    • dowódca poznańskiego okręgu wojskowego zobowiązał ludność polską pod groźbą surowej kary do oddania miejscowym władzom administracyjnym (najpóźniej do 25 października) posiadanego umundurowania Wojska Polskiego, Towarzystwa Gimnastycznego Sokół i Związku Strzeleckiego
  • 19 października - ukazało się zarządzenie komendanta żandarmerii w Poznaniu nakładające na podległe mu komórki obowiązek zgłaszania wszystkich polskich „narodowych świętości”
  • 20 października
    • ostatnie aresztowania członków konspiracyjnej grupy Przysposobienie Wojskowe
    • na mocy zarządzenia szefa administracji cywilnej wszyscy zatrudnieni w szkolnictwie polscy nauczyciele podlegają zwolnieniu z pracy z dniem 31 grudnia 1939 r.
    • do Neubrandenburga odszedł transport ok. 2 tys. polskich jeńców wojennych
    • władze miejskie przejęły Państwowy Bank Rolny
  • 21 października
    • władze podały informację o liczbie mieszkańców miasta
    • Greiser wezwał wszystkich Niemców do wstępowania do Niemieckiego Frontu Pracy
    • nadburmistrz ogłosił publiczną zbiórkę surowców wtórnych
  • 22 października - władze niemieckie usunęły z mieszkań niektóre zamożniejsze rodziny polskie
  • 23 października
    • komendant policji porządkowej zarządził przeprowadzenie na wielką skalę rewizji w polskich mieszkaniach w poszukiwaniu ukrytej broni
    • wszyscy zwolnieni z niewoli polscy oficerowie otrzymali nakaz dwukrotnego w ciągu tygodnia meldowania się w najbliższym posterunku policji
    • rozpoczęły działalność niemieckie przedsiębiorstwa ubezpieczeń społecznych
  • 24 października
    • nadburmistrz zarządził przekazanie mu wszystkich znajdujących się w urzędach polskich pieczątek
    • władze niemieckie zwolniły przebywających w obozach polskich uchodźców i poleciły im natychmiastowe udanie się do ich stałych miejsc zamieszkania
    • alumni Arcybiskupiego Seminarium Duchownego rozprowadzali w mieście konspiracyjne ulotki z tekstem przemówienia wygłoszonego w Rzymie przez kardynała Hlonda
  • 25 października
    • odbyło się pierwsze posiedzenie Amtsgerichtu - sądu obwodowego
    • władze cywilne przejęły miasto z rąk władz wojskowych
    • ukazało się zarządzenie zezwalające na odprawienie publicznych nabożeństw tylko w niedziele w godz. 9-11
    • Greiser zarządził zwolnienie Polaków pracujących w administracji państwowej
    • władze niemieckie skonfiskowały polską wytwórnię keksów, wafli i pierników „Wuka”
    • Greiser polecił policji porządkowej przytępienie do zwalczania „czarnego rynku”
    • powstał nowy bank pod nazwą Landesbank und Girozentrale Warthegau
  • 26 października
    • Poznań włączono w skład III Rzeszy
    • w Forcie VII rozstrzelano 23 Polaków oraz 3 Żydów
    • ukończono odbudowę większości zniszczonych we wrześniu 1939 r. linii telefonicznych
  • 27 października - nadburmistrz polecił natychmiastowe usuniecie z pomieszczeń podległych mu urzędów polskich obrazów i kalendarzy, plakatów i krzyży
  • 28 października
  • 29 października - dowódca policji ochronnej wydał zarządzenie o bezwzględnym przestrzeganiu rozdziału narodowościowego pomiędzy Polakami i Niemcami
  • 30 października
    • wprowadzono hitlerowską ustawę o czteroletnim planie gospodarczym
    • nadburmistrz nałożył na mieszkańców Poznania obowiązek zgłaszania władzom miejskim wszystkich wolnych mieszkań
  • 31 października
  • 1 listopada
    • przybyli pierwsi Niemcy przesiedleni z krajów nadbałtyckich
    • ukazał się pierwszy numer gazety Ostdeutscher Beobachter
    • urząd pracy deportował kilkudziesięciu Polaków na roboty przymusowe w Rzeszy
    • namiestnik Rzeszy zakazał odprawiania w tym dniu w kościołach katolickich jakichkolwiek nabożeństw
    • pomimo zakazu gromadzenia się Polacy masowo odwiedzali cmentarze
    • skonfiskowane poprzednio Zakłady H. Cegielskiego nabyła na własność niemiecka spółka akcyjna Deutsche Waffen- u. Munitionsfabriken (DWM) z Karlsruhe
    • odbyła się manifestacja polityczna, podczas której domagano się wzięcia przez Rzeszę w posiadanie kolonii
    • rozpoczęła działalność kolejna placówka wojskowa - inspekcja zbrojeniowa
    • powstała filia Banku Rzeszy
  • 2 listopada
    • Arthur Greiser objął władzę państwową w Okręgu Rzeszy Posen i został mianowany Namiestnikiem Rzeszy oraz gauleiterem NSDAP w okręgu Warty
    • minister III Rzeszy dr Frick przybył do Poznania
    • policja nakazała opuszczenie gmachu Arcybiskupiego Seminarium Duchownego
    • obowiązywał zakaz odprawiania nabożeństw w kościołach katolickich
  • 3 listopada
    • władze umieściły w gmachu Arcybiskupiego Seminarium Duchownego szkołę policyjną
    • w gmachu Opery odbyła się pierwsza w okupowanym Poznaniu wieczornica polityczna Niemców
    • ukazało się zarządzenie komisarza Rzeszy do umacniania niemczyzny Heinricha Himmlera, uprawniające władze administracyjne do zajmowania polskich mieszkań wraz z ich pełnym wyposażeniem - wypędzanym Polakom wolno było tylko zabrać niezbędne rzeczy osobiste
  • 4 listopada - wyższy dowódca SS i policji w Kraju Warty zarządził obowiązkowe pozdrawianie przez Polaków wszystkich umundurowanych Niemców
  • 5 listopada
    • o godz. 5 policja rozpoczęła pierwsze masowe wysiedlanie ludności polskiej
    • pierwszą, liczącą ponad dwieście osób, grupę wysiedlonych osadzono w obozie przy ul. Bałtyckiej; kolejną - także liczącą ponad dwieście osób - 7 listopada
  • 6 listopada
    • Greiser polecił dowódcy policji porządkowej wszczęcie energicznych poszukiwań polskich działaczy politycznych występujących w przeszłości szczególnie wrogo wobec Niemiec
    • w miecie gościł berliński Teatr im. Schillera, który wystawił sztukę Sędzia z Salomei
  • 7 listopada
    • w obozie przesiedleńczym osadzono kolejną, liczącą ponad dwieście osób, grupę wysiedlonych
    • namiestnik Rzeszy wydał obowiązujący w całym Kraju Warty zakaz zawierania związków małżeńskich pomiędzy Polakami i Niemcami
    • powstał okręgowy urząd Gestapo
  • 8 listopada - SS wysiedliło z mieszkań kilkaset osób spośród polskiej inteligencji
  • 9 listopada
    • otwarto wystawę planów urbanistycznego rozwoju Poznania w gmachu Kaiser-Friedrich Museum
    • Gestapo przeprowadziło pierwszą większą akcję aresztowań przedstawicieli polskiej inteligencji
  • 10 listopada - komendant policji porządkowej wydał nakaz zachowania dystansu przez Niemców wobec Polaków i zakaz nawiązywania z nimi pozasłużbowych rozmów na ulicy i w lokalach
  • 11 listopada
    • nastąpiło otwarcie przejętej przez Niemców Biblioteki Uniwersyteckiej, z której księgozbioru mogli korzystać jedynie Niemcy - z dniem otwarcia przemianowano ją na „Bibliotekę Państwową i Uniwersytecką”
    • uruchomiono zniszczoną we wrześniu sieć telefoniczną
    • powstał sztab specjalny dla rozmieszczania Niemców nadbałtyckich oraz sztab specjalny dla wysiedlania Polaków i Żydów
    • nadburmistrz wstrzymał na okres przejściowy wydawanie zaświadczeń upoważniających do opuszczenia miasta
    • nadburmistrz zakazał do odwołania dokonywania zamiany mieszkań
  • 12 listopada
    • wyższy dowódca SS i policji Kraju Warty wydał wytyczne w sprawie wysiedlenia z Poznania w najbliższym czasie 35 tys. Polaków i wszystkich Żydów
    • z kilkudniową wizytą przybył do Poznania przywódca niemieckich lekarzy w Rzeszy, dr Leonardo Conti
  • 13 listopada
    • na mocy decyzji Greisera wprowadzono na lekarstwa ceny obowiązujące w Rzeszy
    • powstał niemiecki urząd ziemski dla Kraju Warty
    • prezydent policji wydał zarządzenie zobowiązujące wszystkich Niemców przybyłych z Rzeszy do Poznania do natychmiastowego zameldowania się w urzędzie ewidencji ludności (zarządzenie nie dotyczyło wojskowych, policjantów oraz przeniesionych służbowo innych urzędników państwowych)
  • 14 listopada
    • minister gospodarki Rzeszy Walther Funk przyjechał do Poznania w celu omówienia z miejscowymi władzami świadczeń gospodarki Kraju Warty na rzecz potrzeb wojennych
    • namiestnik Rzeszy zarządził dokonywanie sprzedaży artykułów włókienniczych, obuwia i mydła wyłącznie na podstawie talonów
    • do miasta przybył SS-Obersturmbannführer Kasper Schwartzhuber w celu objęcia kierownictwa obozu przesiedleńczego dla Polaków
  • 15 listopada
    • główny architekt Adolfa Hitlera, Alberta Speera, przyjechał do Poznania, w celu rozpoczęcia przebudowy Zamku Cesarskiego na kwaterę Hitlera
    • na polecenie Greisera w Landesbank und Girozentrale w Poznaniu utworzono specjalne konto, na które miały być wpłacane pieniądze skonfiskowane wysiedlonym Polakom - Greiser zastrzegł sobie prawo osobistego dysponowania zgromadzonymi pieniędzmi
    • powstał pierwszy oddział Narodowosocjalistycznego Korpusu Kierowców (NSKK)
  • 16 listopada - na zapleczu lokalu Stefana Białego u zbiegu ulic Krętej i Młyńskiej na konspiracyjnym zebraniu 20 czołowych działaczy Stronnictwa Narodowego powołana została Narodowa Organizacja Bojowa Ziem Zachodnich
  • 17 listopada - władze miejskie zarządziły obowiązkową rejestrację wszystkich polskich uczniów i studentów w wieku od 16 do 21 lat
  • 18 listopada - władze miejskie przesłały namiestnikowi Greiserowi tymczasowe imienne zestawienie 53 Polaków zatrudnionych w urzędzie miasta, z którymi rozwiązały stosunek pracy ze względu na ich antyniemiecką działalność przed wojną
  • 19 listopada - odbyła się manifestacja polityczna niemieckich kobiet Poznania
  • 20 listopada - namiestnik Rzeszy ofiarował każdemu niemieckiemu mężczyźnie, internowanemu we wrześniu 1939 r. przez władze polskie, aparat radiowy (które pochodziły z wcześniejszej grabieży na ludności polskiej i żydowskiej)
  • 21 listopada - odbyła się narada przedstawicieli władz hitlerowskich w sprawie przeznaczenia mienia skonfiskowanego wysiedlonym Polakom i Żydom
  • 22 listopada - władze miejskie ogłosiły oficjalne nowe niemieckie nazwy dla poszczególnych rejonów miasta
  • 23 listopada - władze miejskie zamroziły na dotychczasowym poziomie wszystkie czynsze mieszkaniowe
  • 24 listopada - Izba Przemysłowo-Handlowa wezwała ponownie wszystkich właścicieli niemieckich sklepów do wywieszenia w oknie wystawowym napisu „Sklep niemiecki”
  • 25 listopada - władze hitlerowskie wywłaszczyły kolejnych właścicieli polskich przedsiębiorstw gospodarczych
  • 26 listopada - namiestnik Rzeszy zarządził noszenie przez wszystkich Żydów przebywających w mieście żółtej opaski na przedramieniu oraz „gwiazdy Dawida” przyszytej do wierzchniej odzieży na wysokości piersi
  • 28 listopada - komendant policji porządkowej zarządził przejrzenie wszystkich znajdujących się w miejscach publicznych polskich pomników, tablic pamiątkowych itp. pod kątem ich ewentualnego usunięcia
  • 30 listopada
    • odjechał pierwszy transport wysiedleńców do Generalnej Guberni
    • władze niemieckie definitywnie zakończyły proces nadawania nazw niemieckich poszczególnym dzielnicom
  • 1 grudnia
    • gestapo internowało część duchownych diecezjalnych i zakonników narodowości polskiej
    • w Forcie VII rozstrzelano grupę Polaków
    • Arthur Greiser wystosował prośbę do Adolfa Hitlera o wyrażenie zgody na utworzenie niemieckiego uniwersytetu w Poznaniu
    • Joseph Goebbels, minister oświecenia publicznego i propagandy Rzeszy przyjechał do Poznania
  • 2 grudnia
    • nadburmistrz obwieścił, że w przypadku niewykrycia sprawców włamań do pozostawionych przez wysiedlonych Polaków mieszkań, do odpowiedzialności materialnej zostaną pociągnięci właściciel lub dozorca budynku bądź wszyscy mieszkańcy
    • „Stomil” otrzymał zlecenie na wykonanie dla Wehrmachtu po 3 tys. opon i dętek samochodowych
  • 4 grudnia
    • powstała Komenda Obszaru Związku Walki Zbrojnej nr 5
    • Dresdner Bank utworzył filię w Poznaniu
    • Greiser upoważnił wyższego dowódcę SS i policji w Kraju Warty do podejmowania decyzji dotyczących wysiedlana ludności polskiej
  • 6 grudnia - do Generalnego Gubernatorstwa odszedł transport kilkuset wysiedlonych Polaków
  • 7 grudnia - na dwudniowy pobyt przybyła grupa belgijskich dziennikarzy
  • 8 grudnia
    • dowódcy organizacji wojskowych (POZ, WOW, WOZ i WO) uzgodnili na tajnym spotkaniu na tyłach kościoła przy ul. Dominikańskiej w mieszkaniu ks. Henryka Szklarka-Trzcielskiego, ps. Mrówka, że w 1940 r. powstanie Wojsko Ochotnicze Ziem Zachodnich (WOZZ) z kpt. Leonem Komorskim, ps. Szeliga, Niemira, na czele
    • policja zwolniła ostatnich polskich zakładników wziętych w dniu 11 września i w dniach następnych
    • wyższy dowódca SS i policji Kraju Warty sporządził imienną listę 766 zamieszkałych w Poznaniu członków Stowarzyszenia Powstańców Wielkopolskich, którzy mieli zostać wysiedleni do Generalnego Gubernatorstwa
    • Arthur Greiser wydał zarządzenie o wypłacaniu polskim pracownikom od 11 grudnia tylko 80% podstawowego wynagrodzenia przysługującego Niemcom
  • 9 grudnia - prezydent policji w Poznaniu wydał zarządzenie o obowiązkowym przebywaniu Polaków i Żydów w czasie ustalonej godziny policyjnej we własnym mieszkaniu - w przeciwnym wypadku mieszkania te będą potraktowane jako opuszczone i zostaną zarekwirowane
  • 11 grudniaArthur Greiser zaakceptował wykonywanie w przyszłości wyroku kary śmierci na Polakach przez ścinanie
  • 12 grudnia
    • z Poznania wysiedlono dominikanów
    • do Generalnego Gubernatorstwa wysiedlono ok. 1.500 Żydów, poprzednio umieszczonych w obozie przesiedleńczym przy Głównej
  • 13 grudnia
    • do Ostrowa Lubelskiego przesiedlono 851 Żydów
    • Namiestnik Rzeszy zarządził obowiązek rejestracji do 15 stycznia 1940 r. wszystkich bibliotek i wszystkich zapasów posiadanych w księgarniach książek i czasopism
  • 14 grudnia - władze wojskowe przejęły na swoje potrzeby hale Targów Międzynarodowych
  • 15 grudnia
    • odbyła się publiczna manifestacja polityczna NSDAP z udziałem przywódcy Niemieckiego Frontu Pracy dr. Roberta Leya
    • na niektórych domach na Jeżycach pojawił się w nocy napis „NSDAP = Nutzniesser, Schmarotzer, Devisenschieber, Angeber, Polizeispitzel” (wyzyskiwacz, pasożyt, spekulant dewizami, denuncjator, konfident policji)
  • 16 grudnia - policja wysiedliła kilkuset Polaków do obozu przesiedleńczego na Głównej
  • 17 grudnia - w kościele Św. Krzyża 17 absolwentów niemieckiego seminarium dla kaznodziejów otrzymało nominacje na pastorów ewangelickiego Kościoła unijnego
  • 18 grudnia - władze miejskie przypomniały wszystkim mieszkańcom o obowiązującym zakazie słuchania zagranicznych radiostacji
  • 19 grudnia - komendant policji porządkowej zarządził przeprowadzenie na ulicach wylotowych z miasta kontroli bagaży przybywających i wyjeżdżających do i z Poznania
  • 20 grudnia
    • nadburmistrz wydał obwieszczenie o obowiązku natychmiastowego zgłaszania w urzędzie kwaterunkowym wolnych umeblowanych pokoi
    • z Poznania do Dziekanki koło Gniezna wyjechała delegacja okręgowego samorządu z udziałem lekarza dr. Friemerta w celu zapoznania się z przebiegiem realizowanej w tamtejszym zakładzie dla umysłowo chorych akcji eutanazji pacjentów narodowości polskiej i żydowskiej
  • 21 grudnia - władze miejskie zakazały ludności polskiej i żydowskiej sprzedaży posiadanych mebli i innych części wyposażenia mieszkań oraz żywego inwentarza
  • 22 grudnia - władze miejskie stwierdziły pojawienie się w handlu niektórych artykułów (m.in. orzechów włoskich, migdałów) po cenach wyższych od oficjalnie ustalonych
  • 23 grudnia - na podstawie ponowionego w tym dniu zarządzenia władz administracyjnych nabożeństwa w katolickich kościołach wyznaczonych dla Polaków mogą odbywać się w niedziele w godzinach od 9 do 11
  • 25 grudnia - chór pod dyrekcją Stefana Stuligrosza śpiewał kolędy w kościele Najświętszej Marii Panny na Ostrowie Tumskim
  • 26 grudnia - w ogrodnictwie Smolanowiczów przy ul. Bosej składały przysięgę niektóre „piątki” konspiracyjnej Narodowej Organizacji Bojowej Ziem Zachodnich
  • 27 grudnia - poszczególne placówki policji otrzymały od swych władz zwierzchnich polecenie zwalczania nielegalnego przywożenia do miasta żywności
  • 28 grudnia
    • gestapo aresztowało Józefa Konewkę - prezesa Związku Powstańców i Wojaków Poznań Wschód
    • władze miejskie zakazały zapalania w najbliższy wieczór sylwestrowy sztucznych ogni
    • nadburmistrz wezwał wszystkich niemieckich oficerów zawodowych i oficerów rezerwy z I wojny światowej do natychmiastowego zameldowania się w wojskowym urzędzie rejestracyjnym
  • 29 grudnia
    • namiestnik Rzeszy wydał zarządzenie o przyłączeniu z dniem 1 kwietnia 1940 r. do Poznania następujących miejscowości z powiatu poznańskiego (wiejskiego): Naramowice, Chartowo, Żegrze, Świerczewo, Fabianowo, Junikowo, Ławica, Krzyżówniki, Strzeszyn, Psarskie i część Nowej Wsi oraz części terytorium następujących gmin: Minikowo, Starołęka, Luboń, Kotowo i Żabikowo
    • zaczęła obowiązywać ustawa o Izbie Kultury Rzeszy

Liczby[]

Źródła[]

  1. Trzydzieści lat rozwoju Poznania w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w: „Kronika Miasta Poznania” nr 1/1975, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1975.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Łuczak Czesław, „Dzień po dniu w okupowanym Poznaniu”, Wydawnictwo Poznańskie, 1989
Advertisement